Het woningtekort wordt niet opgelost met het huidige beleid

4 oktober 2018

In de troonrede stond dat er de komende jaren elk jaar 75 duizend nieuwe woningen gebouwd moeten worden. De laatste jaren lag dat aantal steeds rond de 60 duizend. Expert op het gebied van de woningmarkt en bijzonder hoogleraar aan de UvA, Johan Conijn, zegt dat deze stijging van maar liefst 25 procent niet realistisch is.

Het woningtekort

Er is al jaren een woningtekort in Nederland. Het aantal vergunningen voor nieuwe woningen stijgt niet en ligt momenteel op 68 duizend per jaar. In de praktijk blijkt echter dat veel vergunningen uiteindelijk niet gebruikt worden waardoor deze niet tot nieuwbouw leiden. Het aantal van 75 duizend nieuwe woningen is vooralsnog dan ook niet haalbaar als men kijkt naar het aantal vergunningen. Hierdoor zal het woningtekort eerder toenemen dan afnemen.

De oorzaken van het woningtekort

Een reden dat er niet genoeg nieuwe woningen worden gebouwd, is dat er te weinig bouwmaterialen zijn. Daarbij is er ook te weinig capaciteit. Tijdens de economische crisis hebben heel veel bouwvakkers de bouw namelijk verlaten. Maar liefst 230 duizend mensen zochten werk in een andere branche, waarvan 200 duizend mensen definitief niet meer terugkeerden naar de bouw. Dit leidt tot hogere bouwkosten en tot vertragingen. En dit leidt er soms zelfs toe dat de bouw niet doorgaat.

Het capaciteitsprobleem heeft met name te maken met het slechte beleid van de regering tijdens de crisis. De regering probeerde de daling in de bouwsector te beperken, maar veel maatregelen, zoals de invoering van de verhuurdersheffing, hadden juist niet het gewenste effect. Hierdoor daalde de bouw van nieuwe woningen juist nog meer, vooral bij de woningcorporaties.

Waarom horen we steeds berichten over een woningoverschot?

In de discussie over de nieuwbouw van woningen wordt vaak gesproken over een woningoverschot. Het Planbureau voor de Leefomgeving gaf in 2014 – toen er slechts 45 duizend nieuwe woningen gebouwd werden, wat een dieptepunt was – aan dat er in 2030 een woningoverschot zou zijn als er in dit tempo door gebouwd zou worden. Dit is uitgebreid besproken in de media, wat bepaald niet bevorderlijk was voor de nieuwbouw. Het slechte beleid is mede hierdoor niet aangepast.

Conijn zegt dat het woningoverschot een fabeltje is. Elke keer weer is gebleken dat de groei van het aantal huishoudens te laag is ingeschat. Dit kwam door een sterke gezinsverdunning en de laatste jaren komt dit ook door de hoge aantallen in de immigratie.

Hoe lossen we het woningtekort op?

Volgens Conijn heeft de regering een grote rol in het stimuleren van de nieuwbouw. De maatregelen die in het verleden zijn genomen tegen de dalingen in de bouw, zorgen alleen maar voor een neergaande spiraal. Door te veel te bezuinigen, heeft de economische crisis langer geduurd, wat een grote invloed heeft gehad op de bouwsector. Mocht er weer een dergelijke crisis ontstaan, dat moet de regering meer naar de lange termijn kijken en andere maatregelen nemen. Bovendien moet het beleid wat betreft de nieuwbouw consistent zijn. Dat is het steeds niet geweest.

De woningcorporaties spelen een grote rol in het bevorderen van de nieuwbouw. Er zijn meer sociale huurwoningen en vooral huurwoningen voor het middensegment nodig. Wanneer de corporaties meer nieuwbouw gaan realiseren, stijgen de heffingen – zoals de verhuurdersheffing en de vennootschapsbelasting – voor hen echter heel sterk. Deze kosten zorgen ervoor dat zij niet zoveel nieuwe woningen gaan bouwen als nodig is. Het is van groot belang dat de regering hier passende maatregelen voor treft. Anders is de kans groot dat de geschiedenis zich gaat herhalen.

Bron: fd.nl