Verduurzamen is niet alleen de verantwoordelijkheid van de burger

We moeten verduurzamen, dat is waar de overheid op hamert. Huizen moeten klimaatneutraal worden gemaakt en we moeten bij het doen van aankopen duurzame keuzes maken. Voor kleding, voor voedsel, voor alles eigenlijk. Maar dat lukt lang niet altijd. Want er is veel wat burgers niet kunnen weten of waar ze simpelweg niet onderuit kunnen. In een essay dat in november in NRC verscheen wordt dit nog eens duidelijk gemaakt.

Zonnepanelen, maar de arbeidsomstandigheden dan?

Als het aan de overheid ligt laten we allemaal zonnepanelen op het dak van ons huis installeren. Maar er zit wel een flinke adder onder het gras. Voor zonnepanelen is polysilicium nodig. Zo’n 80% van de productie vindt plaats in China. Onafhankelijke bronnen rapporteren dat onderdrukte Oeigoeren worden ingezet om onder slechte omstandigheden in de fabrieken te werken die deze grondstof maakt. Wat is dan belangrijker? Het klimaat of arbeidsomstandigheden, een groot dilemma.

Veel producten zorgen voor keuzestress

Iemand die duurzame keuzes wil maken heeft het niet makkelijk. Een iPhone is populair, en Apple belooft dat het bedrijf alles in het werk stelt om zijn smartphones duurzaam te produceren. Maar zo’n telefoon krijgt wel regelmatig updates waardoor je telefoon al na pakweg 2 jaar niet meer bruikbaar is omdat apps niet meer werken. Kleding kopen bij H&M, waarbij het bedrijf je een kortingsbon geeft als je een zak oude kleding inlevert. Die oude kleding wordt verkocht. Als dat niet mogelijk is belandt het textiel in de verbrandingsoven, maar dat wordt uiteraard niet met die woorden vermeld in de reclamecampagne. H&M zou meer punten scoren door kleding in de rekken te hangen die langer dan 1 seizoen meegaat.

Een plantaardig dieet is niet alleen maar duurzaam

Veganisten hameren erop dat de vleesproductie de nekslag voor het klimaat is. Maar ook een plantaardig dieet vergt het nodige van de natuur. Neem de avocado, een vrucht die aan een flinke opmars bezig is. In Nederland gebruiken we jaarlijks zo’n 33 miljoen kilo. Voor de productie van 1 kilo avocado’s is zo’n 2.000 liter water nodig. Een klein rekensommetje leert dat voor ‘onze’ avocado’s dus zo’n 67 miljoen liter water nodig is. En dat water wordt verbruikt in gebieden die vaak door grote droogte worden geteisterd. Daar komt bij dat de teelt van avocado’s, vanwege de lucratieve verdiensten, vaak in handen is van bendes. Die liggen niet bepaald wakker van duurzaam telen.

Rechters waarschuwen bedrijven

In een zaak die door Milieudefensie werd aangespannen tegen Shell oordeelde de rechtbank in Den Haag dat Shell wel degelijk verantwoordelijk is. Het is niet zo dat hun verantwoordelijkheid ‘stopt bij de pomp’, omdat hun klanten nu eenmaal graag benzine en diesel willen tanken. Dit is een duidelijke waarschuwing dat ook grote bedrijven meer moeten doen om te verduurzamen. Niet alleen de burger, maar ook bedrijven moeten keuzes maken om te verduurzamen. Supermarkten kunnen ervoor kiezen om minder duurzame producten uit hun schappen te halen. Autobedrijven kunnen door verdere innovaties hun (elektrische) auto’s nog duurzamer produceren.

Stranded assets

Grote bedrijven die voor veel uitstoot zorgen, zoals kolencentrales, liggen onder vuur. Banken willen niet meer in dit soort bedrijven investeren omdat het maatschappelijk wordt veroordeeld. Maar er zijn ook talloze kleine bedrijven die stappen kunnen zetten om klimaatvriendelijker te worden. Hier ligt een belangrijke taak voor de overheid. Die moeten regels stellen waar bedrijven aan moeten voldoen. Het is daarbij belangrijk dat bedrijven die niet voorop lopen met het nemen van maatregelen, kunnen profiteren doordat ze lagere kosten hebben. Natuurlijk heeft ook de individuele burger zijn verantwoordelijkheid, maar het is vooral een samenspel van burgers, bedrijven en de overheid om de klimaatdoelen van Parijs te halen.

Bron: NRC