Veranderingen in planschade door de Omgevingswet

De invoering van de Omgevingswet brengt diverse veranderingen met zich mee, waaronder aanpassingen in de regeling voor planschade, die voortkomt uit de huidige Wet ruimtelijke ordening. Wat zijn de implicaties van deze veranderingen voor bedrijven en burgers? In dit artikel bespreken we de belangrijkste wijzigingen in de regeling voor planschade onder de Omgevingswet.

Huidige regeling onder de wet ruimtelijke ordening

Onder de Wet ruimtelijke ordening hebben burgers en bedrijven het recht om een schadevergoeding te vragen als de gemeente planologische toestemming geeft voor een ruimtelijke ontwikkeling die hun eigendommen aantast, bijvoorbeeld door waardedaling van hun woning of belemmering van bedrijfsactiviteiten. Het moment waarop benadeelde partijen deze planschadevergoeding kunnen aanvragen, is momenteel vastgesteld op het tijdstip waarop het bestemmingsplan onherroepelijk wordt, wat betekent dat het niet langer juridisch aangevochten kan worden. Er geldt een termijn van maximaal vijf jaar om een verzoek in te dienen.

Veranderingen onder de Omgevingswet

Onder de Omgevingswet krijgt het bestemmingsplan een opvolger in de vorm van het omgevingsplan. Deze verandering brengt met zich mee dat de regeling voor planschade wordt aangepast en de term ‘planschade’ wordt vervangen door ‘nadeelcompensatie’. Een cruciale verandering heeft te maken met het moment waarop benadeelde partijen nadeelcompensatie kunnen aanvragen. Dit moment wordt verschoven ten opzichte van de huidige Wet ruimtelijke ordening.

Nieuw moment voor nadeelcompensatie

Onder de Omgevingswet kan een gemeente toestemming verlenen voor ruimtelijke ontwikkelingen door middel van een omgevingsplan, de opvolger van het bestemmingsplan. Er zijn twee situaties die van belang zijn:

Toestemming met Omgevingsvergunning: Als een gemeente ervoor kiest om in het omgevingsplan vast te stellen dat een omgevingsvergunning vereist is voor een ruimtelijke ontwikkeling, wordt het moment waarop benadeelde partijen nadeelcompensatie kunnen aanvragen verschoven naar het tijdstip waarop de omgevingsvergunning wordt verleend. In dit geval wordt de omgevingsvergunning beschouwd als de oorzaak van de schade.

Toestemming zonder Omgevingsvergunning: Als een gemeente besluit om in het omgevingsplan een ruimtelijke ontwikkeling toe te staan zonder dat de initiatiefnemer over een omgevingsvergunning hoeft te beschikken, kunnen benadeelde partijen nadeelcompensatie pas aanvragen wanneer de ruimtelijke ontwikkeling daadwerkelijk van start gaat of wanneer de gemeente informatie over de ontwikkeling openbaar maakt.

Achterliggende gedachte

De verschuiving van het moment voor nadeelcompensatie heeft als doel om alleen compensatie te bieden voor daadwerkelijk geleden schade door gerealiseerde ruimtelijke ontwikkelingen. Dit voorkomt situaties waarbij planschadevergoedingen werden toegekend voor ontwikkelingen die uiteindelijk nooit plaatsvonden. Het is van belang op te merken dat het omgevingsplan een breder instrument is dan het bestemmingsplan en een meer globaal kader biedt voor ruimtelijke ontwikkelingen.

Bron: cobouw.nl