Utrecht bouwt zesduizend woningen zonder parkeerplaatsen: toekomstvisie of utopie?

Merwede: een autovrije wijk in de maak

In Utrecht verrijst de komende jaren de dichtbebouwde wijk Merwede, waar zesduizend nieuwe woningen komen voor zo’n twaalfduizend inwoners. De wijk wordt volledig ingericht op fietsers, voetgangers en deelvervoer. Auto’s zijn niet welkom, op enkele deelauto’s en parkeergarages aan de rand van de wijk na.

De bouw startte deze week, na jaren van vertraging. Op een voormalige bedrijfslocatie van 24 hectare aan het Merwedekanaal ontstaat een duurzaam en groen woongebied met voorzieningen als scholen, supermarkten en sportfaciliteiten. De gemeente Utrecht ziet Merwede als een voorbeeldwijk binnen het concept van de ‘tienminutenstad’, waarbij alles binnen fiets- of loopafstand bereikbaar is.

Hoe betaalbaar is Merwede echt?

Betaalbaarheid is een belangrijk speerpunt van de gemeente. Dertig procent van de woningen valt in de sociale huursector, terwijl 25 procent is bestemd voor het middensegment. De overige 45 procent bestaat uit duurdere koop- en huurwoningen. Toch roept de woonvisie vragen op. Een parkeerplek in een van de schaarse garages kost €200 per maand, een bedrag dat niet voor iedereen haalbaar is.

Projectontwikkelaars vrezen dat de eisen van de gemeente Merwede minder aantrekkelijk maken voor gezinnen en mensen met een lager inkomen. De vraag blijft of autoloos wonen in de praktijk net zo goed werkt als op papier. Deelauto’s en fietsen moeten privévervoer grotendeels vervangen, terwijl pakketdiensten en leveranciers met kleine elektrische voertuigen de wijk in mogen.

Nieuwe Utrechtse woonvisie leidt tot spanningen

De ontwikkeling van Merwede is onderdeel van een grotere woningbouwopgave. Utrecht wil in de komende vijftien jaar 63.000 tot 75.000 woningen realiseren, vooral in Groot-Merwede en Rijnenburg. Dit moet de woningdruk verlichten, maar het plan stuit op weerstand vanuit de vastgoedsector.

De gemeente introduceerde recent een nieuwe woonvisie, waarin staat dat 75 procent van de nieuwbouw ‘betaalbaar’ moet zijn. Dit percentage ligt hoger dan de landelijke eis van 66 procent. Ontwikkelaars vrezen dat projecten hierdoor financieel onhaalbaar worden, vooral omdat sociale en middenhuurwoningen minder rendement opleveren.

Ov en infrastructuur cruciaal voor succes

Voor het slagen van de plannen is goed openbaar vervoer essentieel. De gemeente pleit voor de aanleg van de Merwedelijn, een snelle tramverbinding tussen Utrecht CS en Rijnenburg, via Merwede. De kosten variëren tussen de €850 miljoen en €2,7 miljard, en Utrecht hoopt op een forse bijdrage van het Rijk. Zonder deze verbinding vreest de gemeente dat de woningbouw in Groot-Merwede en Rijnenburg stilvalt.

Ondertussen blijft Merwede een ambitieus project dat laat zien hoe stedelijke ontwikkeling er in de toekomst uit zou kunnen zien. Maar of autovrij wonen in een van de dichtstbevolkte wijken van Nederland echt gaat werken, zal de praktijk moeten uitwijzen.

Bron: fd.nl