Uitstel en afstel van woningbouw vanwege vervallen bouwvrijstelling voor stikstof

De Raad van State zette eind 2022 een streep door de ‘bouwvrijstelling’ voor het stikstofbeleid die het kabinet had bedacht. Dit ‘geitenpaadje’ was volgens de Raad onwettig en kon dus niet in stand blijven. Volgens berekeningen van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) heeft dit grote gevolgen voor de bouw van nieuwe woningen in Nederland. Uit berekening van het EIB blijkt dat de bouw van zo’n 8.000 woningen waarschijnlijk moet worden gecanceld. Voor nog eens tienduizenden andere projecten geldt dat er zeer waarschijnlijk vertraging in de bouw gaat optreden.

Stikstofberekeningen

Volgens de bouwvrijstelling werd de stikstofuitstoot tijdens de bouw niet meegeteld voor het project. Alleen de stikstof die werd uitgestoten na oplevering werd berekend. Dit was in strijd met Europese regelgeving. Als gevolg van de uitspraak van de RvS moet nu de stikstofbelasting van veel projecten nu opnieuw worden berekend. Dit levert op zijn minst forse vertraging op. Deze ontwikkeling zet de plannen van minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening verder onder druk. De minister wil dat er tot 2030 minimaal 900.000 nieuwe woningen bij komen. Dat was al een ambitie die lastig haalbaar leek. Nu de bouwvrijstelling vervalt komen deze plannen verder in de knel.

Ecologisch onderzoek

Voor zo’n 10% van de nu op stapel staande bouwplannen is een ecologisch onderzoek nodig. Dit zijn projecten die mogelijk schade aan de natuur veroorzaken. Een dergelijk onderzoek levert een vertraging op tot wel 9 maanden. Daarbij komen ook nog de extra kosten. Die zijn voor rekening van de projectontwikkelaar en het bouwbedrijf. Daar komt nog bij dat er een groot tekort is aan vakmensen die ecologische rapporten kunnen schrijven. Gemeenten hebben daarnaast niet de capaciteit om deze rapporten te controleren, wat wel hun taak is. Bouwend Nederland, de overkoepelende organisatie van bouwbedrijven, constateert nog een extra probleem. Veel projecten voor aanpassing aan infrastructuur liggen stil. Ook dit heeft te maken met regelgeving omtrent stikstofuitstoot.

340 miljoen schade

Het EIB berekende dat het vervallen van de bouwvrijstelling de sector zo’n 340 miljoen euro gaat kosten in de periode tot 2028. Een groot deel van deze kosten moet worden geïnvesteerd in bouwprojecten die na afronding van het onderzoek moeten worden geannuleerd. Het schrappen van projecten gebeurt als de uitstoot van stikstof te hoog is. Soms kan er stikstofruimte worden gekocht. Boeren die stoppen maken dit onder andere mogelijk. Maar er zijn meer kapers op de kust. Schiphol heeft interesse, en andere bedrijven die stikstof uitstoten. Minister De Jonge heeft de Tweede Kamer laten weten dat er wordt gewerkt aan een universele toets. Die moet het maken van tijdrovende en kostbare berekeningen overbodig maken. Maar per wanneer deze kan worden ingezet is nu nog niet bekend.

Bron: NRC