Strengere regels voor woningbouw bij rivieren en IJsselmeergebied

Woningbouw in riviergebieden en uiterwaarden wordt steeds moeilijker door aangescherpte regels in de nieuwe Beleidslijn grote rivieren (Bgr 2025). Dit zorgt voor grote zorgen bij gemeenten en ontwikkelaars die al kampen met ruimtegebrek. Ook binnendijkse locaties lijken in de toekomst beperkt te worden vanwege waterveiligheidsopgaven. Dit maakt de toch al ingewikkelde ruimtelijke puzzel alleen maar complexer.

Beperkte bouwmogelijkheden buitendijks

Met de aangescherpte Bgr wil minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat meer ruimte vrijmaken voor waterberging. Nieuwe woningbouwprojecten in uiterwaarden en rivierbedden zijn vanaf nu alleen nog in uitzonderlijke gevallen toegestaan. Voor projecten waarvoor al bestuurlijke afspraken zijn gemaakt, geldt een overgangsregeling. Toch schat het ANP dat potentiële woningbouwgrond ter grootte van zo’n 100 vierkante kilometer verloren gaat.

Minister Madlener verdedigt het beleid door te wijzen op de risico’s van zeespiegelstijging, extremere neerslag en hogere rivierafvoeren. “Het toelaten van niet-riviergebonden activiteiten zoals woningbouw is onverstandig,” aldus de minister.

Riviergemeenten worstelen met ruimtegebrek

Voor veel gemeenten langs rivieren – zoals Kampen, Rheden en Roermond – brengt het nieuwe beleid flinke uitdagingen met zich mee. Edmee van der Hoeven, die namens de Vereniging Nederlandse Riviergemeenten zeventig van deze gemeenten vertegenwoordigt, merkt dat wethouders moeite hebben om ruimte voor woningbouw en waterveiligheid te combineren. Hoewel waterveiligheid prioriteit heeft, blijven er grote tekorten aan woningen in deze gebieden.

Sommige gemeenten hebben echter nog mogelijkheden. In Arnhem werd vorig jaar groen licht gegeven voor de bouw van honderden woningen aan de Rijn, ondanks bezwaren van het lokale waterschap.

Ook binnendijkse locaties onder druk

Naast de striktere buitendijkse regels, hangt er een nieuw programma boven de markt: het Programma integraal riviermanagement (IRM). Dit programma wil ook binnendijkse locaties benutten voor waterveiligheidsopgaven, zoals dijkversterkingen en rivieromleidingen. Gemeenten zoals Deventer vrezen dat deze plannen verdere beperkingen zullen opleggen aan beschikbare bouwlocaties.

Een woordvoerder van de gemeente Deventer noemt de situatie een steeds ingewikkelder ruimtelijke puzzel: “Hoe stem je de verschillende programma’s en processen op elkaar af om ruimteconflicten te voorkomen?”

Bouwers vragen om meer maatwerk

Bouwers en ontwikkelaars zijn kritisch over het nieuwe rivierenbeleid. Volgens hen beperken de regels onnodig de mogelijkheden voor woningbouw. Gebiedsontwikkelaar Annius Hoornstra wijst op innovatieve oplossingen, zoals drijvende steden, waarmee woningen toch veilig gerealiseerd kunnen worden in waterrijke gebieden. “Met slimme integrale plannen kun je daar wel een miljoen woningen kwijt,” stelt Hoornstra.

Fahid Minhas, directeur van ontwikkelaarsvereniging Neprom, bekritiseert het beleid scherp. Hij noemt de maatregelen onverenigbaar met de ambities die zijn afgesproken tijdens de recente Woontop. “We moeten bouwen, bouwen, bouwen, maar worden aan alle kanten op slot gezet,” aldus Minhas. Hij pleit voor betere afstemming tussen de ministeries van Volkshuisvesting en Infrastructuur.

Nieuwe regels voor het IJsselmeergebied in aantocht

Naast de beperkingen rondom rivieren doemt een nieuw dossier op: de vraag of er nog wel gebouwd mag worden in het IJsselmeergebied. Onderzoeker Roel Valkman van Twynstra Gudde verwacht dat dit onderwerp in de toekomst opnieuw voor discussie zal zorgen. “De bal is hier nog niet mee af,” zegt hij. Volgens hem zijn harde keuzes noodzakelijk, maar dat maakt de situatie er voor woningbouwers niet makkelijker op.

Bron: cobouw.nl