Ruimte gezocht: hoe Nederland de woningbouwpuzzel wil oplossen

Ruimtelijke ordening onder druk door woningnood

Nederland groeit, en daarmee ook de vraag naar woningen. Tijdens een bijeenkomst in Den Haag legde minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) de uitdagingen op tafel: schaarse ruimte, hoge bouwwensen en een batterij aan regels maken het lastig om jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen. Keijzer pleitte voor creatieve oplossingen, zoals het combineren van functies op hetzelfde stukje grond, maar erkende dat het aanpassen van wet- en regelgeving cruciaal is.

Van parkeergarages tot dakparken

Innovatieve voorbeelden zoals parkeergarages onder duinen in Katwijk en dakparken in Rotterdam laten zien dat multifunctioneel grondgebruik mogelijk is. Toch blijft dit soort bouwprojecten een complexe opgave, vooral door strikte regels op het gebied van geluid, luchtkwaliteit en bodem. Keijzer refereerde aan Hafencity in Hamburg, waar bewoners naast een containerterminal wonen en vooraf instemmen met eventuele overlast. Ze benadrukte dat Nederland keuzes moet maken om de woningbouw vlot te trekken.

Bouwen zonder regels is geen oplossing

Planologen en stedenbouwkundigen waarschuwden tijdens de bijeenkomst dat alleen het schrappen van regels niet voldoende is. Volgens PBL-onderzoeker Rienk Kuiper is ook een duidelijke landelijke visie nodig om de woningbouwdoelen te halen. Hij wees op voorbeelden zoals de toenemende druk op verkeersknooppunten door nieuwe distributiecentra en het risico van regionale ongelijkheid bij het verplaatsen van woningbouw naar het oosten van het land.

Meer woningen per hectare bouwen

Een mogelijke oplossing ligt in het efficiënter benutten van bestaande ruimte. Vlaamse bouwmeester Kristiaan Borret adviseerde om meer woningen per hectare te bouwen en verschillende woningtypes toe te voegen aan bestaande wijken. Appartementen in wijken met veel eengezinswoningen kunnen bijvoorbeeld voorzien in de vraag van bewoners die in hun buurt willen blijven. Tegelijkertijd waarschuwde hij voor stedelijke wildgroei, zoals in Vlaanderen, en riep hij op tot een doordachte aanpak.

Straatjes erbij als kleinschalige oplossing

Stedenbouwkundigen ontdekten dat Nederland tot 95.000 extra woningen kan realiseren door kleine uitbreidingen aan bestaande wijken, zogenaamde “straatjes erbij.” Hoewel dit aantrekkelijk klinkt, zijn er vaak praktische obstakels, zoals slootjes of beschermd landschap, die de uitvoering bemoeilijken. Zo blijkt bouwen aan de randen van dorpen vaak een gevoelig onderwerp, omdat dit het laatste openbare groen kan aantasten. In Noord-Holland wordt daarom gewerkt aan oplossingen waarbij beperkte uitbreiding wordt toegestaan in overleg met de provincie.

De puzzel van de circulaire economie

Naast woningbouw is er ook nog de zoektocht naar de invulling van een circulaire economie in 2050. Dit maakt het opstellen van een lange termijn-visie extra complex. De komende jaren zal samenwerking tussen Rijk, provincies en gemeenten essentieel zijn om zowel duurzame als haalbare oplossingen te vinden voor de woningnood.

Bron: cobouw.nl