Risico’s in de bouwsector: een terugkerend probleem

In de bouwsector lijkt het nemen van risico’s steeds vaker uit te monden in onverwachte tegenvallers. Projecten zoals de zeesluizen bij IJmuiden, de Afsluitdijk, en de renovatie van het Binnenhof hebben te kampen met vertragingen, geschillen en flinke kostenoverschrijdingen. Zelfs grote projecten zoals het Zuidasdok in Amsterdam ontsnappen hier niet aan. Het lijkt wel alsof problemen en vertragingen de norm zijn geworden in de bouwsector.

Het Julianakanaal: een recente misser

Een recent voorbeeld van hoe mis het kan gaan, is te vinden in het Limburgse Julianakanaal, waar een lekke ‘bouwkuip’ bij de verbreding van het kanaal tot ernstige problemen heeft geleid. De aannemer is zelfs genoodzaakt het kanaal droog te leggen om de schade te herstellen. Deze tegenvaller brengt niet alleen extra kosten voor de bedrijven met zich mee, maar zorgt ook voor een aanzienlijke verhoging van de bouwkosten. Bedrijven die afhankelijk zijn van het kanaal worden geconfronteerd met extra kosten, terwijl de totale kosten van het project inmiddels bijna een miljard euro bedragen.

Geen extra schadeloosstelling voor bouwers

Ondanks deze enorme kostenstijging heeft de nieuwe minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener, al aangegeven dat er geen extra schadeloosstelling voor de bouwbedrijven zal komen. Het is bovendien nog maar de vraag of Rijkswaterstaat de extra bouwkosten volledig zal dragen. De aannemer zal ongetwijfeld verwijzen naar ‘onvoorziene risico’s’, maar de discussie over wie de rekening moet betalen, lijkt onvermijdelijk te eindigen bij een geschillencommissie of zelfs in de rechtszaal.

De oplossing: gezamenlijk risicomodellen toepassen

Gezien de frequente problemen bij bouwprojecten, rijst de vraag of er niet meer gedaan kan worden om deze risico’s vooraf in te calculeren. In Nederland verloopt immers bijna geen enkel project zoals gepland, zowel qua tijd als qua kosten. Een veelgehoorde oplossing is om, voordat het contract wordt getekend, gezamenlijk met de opdrachtgever alle mogelijke risico’s in kaart te brengen en afspraken te maken over wie welk risico draagt. Rijkswaterstaat en aannemers noemen deze aanpak zelf als dé oplossing, maar vreemd genoeg wordt deze nog niet overal toegepast.

Bouw zoals een bank: risicomodellen als oplossing

Net als banken, die zeer berekend risico nemen, zou de bouwsector vooraf risicomodellen moeten toepassen op elk project. Door gezamenlijk de risico’s te bespreken en duidelijke afspraken te maken over schadevergoedingen, kunnen bouwers wellicht voorkomen dat ze een project bij voorbaat al moeten afwijzen vanwege te grote onzekerheden. Met een zorgvuldige voorbereiding kan de bouwsector hopelijk wat vaker op schema en binnen budget blijven, zonder dat de kosten en risico’s telkens weer als een verrassing komen.

Bron: fd.nl