De overheid heeft hulp van burgers nodig bij de uitvoering van beleid

Kim Putters, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) is er duidelijk over: de overheid kan de enorme hoeveelheid taken die op hun bord ligt alleen uitvoeren als er goed overlegd en samengewerkt wordt met burgers. Alleen met goede participatie van burgers is essentieel om beleid te laten slagen. Of het nu gaat om jeugdzorg of om verduurzaming, alleen door samen te werken kan er goed beleid worden ontwikkeld en uitgevoerd.

De overheid kan dit niet alleen, zo concludeert Putters in Het Financieele Dagblad. Vooral gemeenten hebben de nodige grote zaken waar ze mee te maken krijgen. Jeugdzorg, verduurzaming, de nasleep van de coronacrisis en sinds de oorlog in Oekraïne de huisvesting van vluchtelingen. Daar komt bij dat er in vrijwel alle gemeenten een nieuwe gemeenteraad wordt geïnstalleerd en een nieuw college gevormd na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022. Deze mensen moeten zo snel mogelijk aan de slag kunnen met de vele taken die op hun bord liggen.

Voorwaarden voor goed beleid

Putters wijst er op dat de lokale overheden goede ondersteuning moeten krijgen bij het oppakken van grote taken zoals verduurzaming en de woningnood. Alleen als gemeentelijke organisaties goed kunnen functioneren kunnen zij hun taken goed uitvoeren en is er ook ruimte voor de participatie van burgers. Hij noemt als voorbeeld het sociaal domein, een taak waar de gemeenten sinds 2015 verantwoordelijk voor zijn. Situaties kunnen complex zijn en dan is het vaak erg lastig om de juiste hulp te vragen en dus te bieden. Een combinatie van werkloosheid, schulden en problemen in het gezin kunnen dan gemakkelijk uit de hand lopen.

Meer budget voor groeiend aantal hulpvragen

De gemeenten zullen de komende jaren meer hulpvragen krijgen van burgers. Deze zijn naar verwachting ook complexer. Het Rijk moet zich realiseren dat de gemeenten hun taken alleen goed kunnen uitvoeren als daarvoor voldoende budget is. Het oplossen van het woningprobleem gaat niet alleen over het simpel neerzetten van huizen. De gemeente moet ook letten op alle andere aspecten. Zijn er voldoende voorzieningen, zowel voor ouderen als voor kinderen zoals scholen en sportmogelijkheden. Daarnaast moeten de woningen betaalbaar zijn, zowel qua koop of huur maar ook energietechnisch. Hier moeten de gemeenten beslissingen over nemen die als het goed is worden genomen in overleg met de mensen die er straks gaan wonen.

Gemeenten moeten keuzes maken

Gemeenten kunnen niet alle taken tegelijk oppakken. Daarbij speelt natuurlijk niet alleen de participatie van burgers een rol, ook de beschikbare budgetten en de aanwezige kennis in de gemeentelijke organisatie. Als de gemeente duidelijke keuzes maakt dan weten burgers waar ze aan toe zijn. Dat moet hen het vertrouwen geven dat de nieuw gekozen besturen hun beloftes gaan waarmaken. Putters pleit ervoor dat gemeenten een ‘lokaal sociaal contract’ opstellen waarin afspraken met de burgers worden vastgelegd. Het uitgangspunt van dat contract wordt gevormd door die zaken waar burgers behoefte aan hebben. En daar komt het gemeentebestuur alleen achter door actief met de inwoners van hun gemeente in gesprek te gaan.

Bron: Het Financieele Dagblad