Oude cementfabriek ENCI nu vastgoedproject

De oude cementfabriek ENCI op de Sint-Pietersberg is in 2020 gesloten, maar krijgt nu een nieuwe bestemming. Het terrein is in handen gekomen van Brabantse ondernemers. Er is nog geen bestemmingsplan en mogelijk krijgt het pand monumentale status. Toch stellen de ondernemers dat het een koopje was.

Op het terrein is bijvoorbeeld nog de 150 meter hoge schoorsteen van Oven 8 te vinden. Zoals er ook nog een ronde cementbak met een doorsnee van 40 meter te vinden is. Toch hebben de ondernemers er al allerlei plannen mee. André Rieu in een draaiend amfitheater bijvoorbeeld. Rieu woont slechts enkele honderden meter verderop.

8,1 miljoen euro geboden

Een paar kilometer zuidelijker dan Maastricht werd bijna 100 jaar lang cement gemaakt uit kalksteen. Dit was ongeveer 35 procent van het totale cement in Nederland. ENCI had daarmee een belangrijke rol in de regio. Het was bijvoorbeeld ook een grote werkgever. Tot het bedrijf in handen kwam van een Duits moederbedrijf.

Sinds de sluiting in 2020 is er gedoe tussen provincie, gemeente en plaatselijke bewoners over wat te doen met het terrein van de oude cementfabriek. Daarom was het ook verrassend dat de ondernemers uit Eindhoven het terrein kochten. Er waren nog 7 geïnteresseerden, maar die konden niet op tegen het bod van 8,1 miljoen euro.

Wat is het plan?

De vraag is wat de ondernemers met de oude cementfabriek in Zuid-Limburg moeten doen. Het plan was om zo snel als mogelijk delen van het terrein te verhuren. Daar konden dan bedrijven en studentenwoningen komen. Naast horeca en cultuur die er ook een plek kregen. In werkelijkheid werd een zaak aangespannen over stikstofvergunningen en bestemmingsplannen.

De gemeente Maastricht was er ook mee bezig. Er is een voorbereidingsbesluit genomen, waardoor er voorlopig zonder toestemming niets mag gebeuren op het terrein. De gemeente heeft nu veel invloed op wat er met het terrein gedaan kan worden. Elk voorstel wordt door ambtenaren bekeken voor het doorgang mag vinden. Zo moeten onomkeerbare stappen worden voorkomen.

De vastgoedondernemers hadden dit niet verwacht. Het was wel even schrikken dat er niet veel met de oude cementfabriek gedaan mag worden. De ondernemers denken dat er angst leefde dat het oude pand gesloopt zou worden. De gemeente zat al sinds 2009 in een afwachtende houding en dat lijkt nu anders te zijn. De belangenvereniging van omwonenden is blij met deze ambitie.

Enig wantrouwen

Bij de belangengroep van omwonenden lijkt wel enig wantrouwen te leven. De omwonenden hadden liever gezien dat een koper zonder winstoogmerk met de oude cementfabriek aan de haal was gegaan. Bovendien zou het beter zijn geweest als er een partij kwam met ervaring in de ontwikkeling van grotere gebieden.

De drie Brabantse ondernemers en hun bedrijf LRE hadden dit niet. Het is echter ook weer niet het eerste project. Sinds 2019 zijn er oude panden en bedrijfshallen rondom Heerlen en Kerkrade opgekocht. Het geld dat voor de oude cementfabriek nodig was, konden zijn dan ook zelf op tafel leggen uit eigen vermogen.

Onderzoek van Dagblad De Limburger leverde op dat één van de ondernemers meermaals in rechtszaken betrokken was geraakt. Ook werd hij ontvoerd en ging hij meerdere keren failliet. De ondernemer zelf ziet dit niet als een probleem voor toekomstige projecten en kijkt vooral vooruit. De  wethouder zegt ook geen probleem in de achtergrond, ook niet in het gebrek aan ervaring. Juist ook omdat gerenommeerde architectenbureaus zijn ingeschakeld.

Bureaus als Mecanoo uit Delft en Rademacher De Vries uit Amsterdam zijn erbij betrokken. Het terrein trekt dan ook belangstelling tot zelfs over de landsgrenzen. Er zijn echter wel nog de nodige stappen te zetten. Daarvoor moet wel ergens begonnen worden, zegt David Rademacher.

Hardliners van Oven 8

De discussie die wordt gevoerd gebeurt onder andere ook met de Rijksbouwmeester. Diens voorganger gaf in 2018 al aan dat dit gebied uniek is en daarom op de agenda staat om monumentale status te krijgen. Er is echter nooit een beslissing over genomen. Pas sinds het voorbereidingsbesluit lijkt er echt over de oude cementfabriek te worden nagedacht.

Er zijn ook tegen geluiden. Zo werd jarenlang geroepen dat de fabriek dicht moest en Oven 8 moest worden gesloopt. Nu is het ineens zo dat er monumentale status moet komen. De Brabantse ondernemers hadden hier wel al rekening mee gehouden bij de aankoop. Dat neemt niet weg dat de hardliners onder de omwonende wel tot enige ergernis leiden.

Het plan is om de voorkant langs rivier de Maas een te behouden. Wel wordt het opgeknapt. De schoorsteen van Oven 8 zou dan moeten worden teruggebracht tot 20 meter. Waarbij mogelijkheden bestaan om er onderdoor te lopen.

Plan voor opknap

Er ligt al een plan voor opknap. De Rijksbouwmeester wil dat het terrein van de oude cementfabriek leeft. Daarom moet een pand met de naam Slakkenhal als eerst worden aangepakt. Het pand is nu flink in verval. De ondernemers willen het pand graag ombouwen tot een bezoekerscentrum voor de geschiedenis van fabriek en groeve.

Als de gemeente daarmee niet akkoord gaat, is er geen man overboord. Er zijn namelijk veel partijen die geïnteresseerd zijn in huur op het terrein. De intentie is om er iets moois van te maken, maar dan moeten wel alle partijen willen meewerken.

Bron: Het Financieele Dagblad