Omgekeerde belasting bevordert hergebruik

Circulaire ondernemers pleiten voor een ommekeer in het belastingstelsel. Belasting op arbeid maakt hun producten te duur in vergelijking met nieuwe producten. Meer belasting op grondstof en vervuiling, zou dit probleem goed kunnen verhelpen stellen zij.

Veel meer arbeid

Voorbeelden van de mate van arbeid zijn er te over. In Rotterdam werd geëxperimenteerd met tweedehands kozijnen. Het vinden, demonteren, transporteren, opslaan en opnieuw bewerken kost allemaal veel arbeid. Nieuwe kozijnen bestellen is daardoor eigenlijk direct al goedkoper. Bovendien is het veel intensiever werken.

Schuiven met belasting

De rol van belasting is ook belangrijk. Door arbeid minder te belasten en grondstof en vervuiling juist meer. Daardoor kunnen circulaire ondernemers concurrerend zijn met lineaire producenten die wel nieuwe grondstoffen gebruiken. Veel ondernemers die circulair bezig zijn zouden hiermee geholpen zijn. Concurreren is anders nauwelijks mogelijk.

Geen nieuw plan

Het idee van een fiscale ommekeer bestaat al enkele jaren. Ooit werd het geopperd door de inmiddels overleden managementgoeroe Eckart Wintzen. Hij dacht dertig jaar geleden al dat fiscale voordelen meer productie met minder mensen mogelijk maakte.

Belasten op belasting

De ideeën van Wintzen waren gebaseerd op waarde-onttrekking. Belasting moest niet op arbeid, maar op de druk die een bedrijf op de aarde legde. In een jaarverslag moest dan bijvoorbeeld gerapporteerd worden hoeveel grondstof en schone lucht verbruikt werd door een bedrijf. Stichting Ex’tax houdt zich hiermee bezig sinds Wintzen overleed. Het doet bijvoorbeeld onderzoek naar de effecten van de belastingverschuiving, zowel in Nederland als in andere landen.

Langzame ontwikkeling

Hoewel het langzaam gaat, zijn er wel enkele ontwikkelingen op dit gebied. Belastingen op aardgas, CO2 en afval komen er bijvoorbeeld. Aan de andere kant is er veel weerstand van belanghebbenden als de plannen worden aangekaart. Ook in het verkiezingsprogramma van D66 is al langere tijd een plan hierover opgenomen. Het komt daardoor meer aan de oppervlakte.

Grondstoffen buiten Nederland

Een probleem is wel dat de grondstofwinning vaak buiten Nederland gebeurt. Belasting heffen in het buitenland is lastig. Daarom is het vooralsnog ook niet zinvol om alleen in Nederland de regels aan te passen. Dit verplaatst het probleem alleen enkele kilometers. Dat er in de EU aan gezamenlijke plannen wordt gedacht is een stap. Het echte werk moet echter nog gedaan worden. Vooral op grondstoffen belasten kan Europees gezien veel gaan veranderen.

Op zoek naar een visie

Er is In Nederland onvoldoende visie op een belastingverandering. Dit komt omdat het heffen van belasting in Nederland nogal versplinterd gebeurt. Er zijn verschillende ministeries bij betrokken. Gaat het bijvoorbeeld over circulaire onderwerpen dan zijn Economie en Klimaat, maar ook Infrastructuur en Waterstaat daarbij betrokken. Terwijl Financiën over de belasting zelf gaat.

Richten op de sociale factor

Er is ook nog een hele andere kant van belang. Er zit namelijk ook een sociaal aspect aan het verlagen van de belasting. Doordat arbeid goedkoper wordt, kan ook de werkgelegenheid toenemen. Dit stellen de experts. Het helpt om eerlijke concurrentie tussen circulaire en lineaire ondernemers te creëren.

Veel mankracht nodig

Dat de werkgelegenheid toeneemt komt ook door de manier van werken in de circulaire economie. Er zijn dermate veel klussen die arbeid kosten, dat er dus ook veel meer mankracht voor nodig is. Het repareren van spullen of het demonteren van spullen op goede wijze, zijn hier voorbeelden van.

Nederland als voortrekker

In veel opzichten is Nederland al een voortrekker. Zo zijn er veel bedrijven die specifieke dingen doen die nergens anders op de wereld te vinden zijn. Ook willen grote investeerders zich wel richten op de plannen. De groep wordt daardoor zelf ook steeds belangrijker. Dit zal de ontwikkeling alleen maar verder stimuleren.

Bron: Het Financieele Dagblad