Nieuwbouw scholen krijgt steeds vaker meerdere functies

De komende jaren worden honderden nieuwe schoolgebouwen opgeleverd, waarbij multifunctionaliteit een belangrijke trend is. Veel projecten combineren onderwijs met functies zoals sport, cultuur of recreatie. Dit maakt de financiering van scholen eenvoudiger, omdat kosten gedeeld kunnen worden tussen meerdere partijen.

Meer dan 600 schoolprojecten in de pijplijn

Uit data van Bouwberichten.nl blijkt dat er momenteel 628 projecten gepland staan voor de bouw van nieuwe scholen. Veel hiervan bevinden zich nog in een vroege fase. Voor 137 projecten werd eind 2024 al daadwerkelijk gebouwd. Of alle geplande projecten daadwerkelijk doorgaan, blijft onzeker. Budgetoverschrijdingen of stijgende bouwkosten kunnen roet in het eten gooien. Toch laat de omvang van de plannen zien dat er de komende jaren flink geïnvesteerd wordt in onderwijsgebouwen.

Basisscholen hebben de overhand

Het grootste deel van de geplande projecten richt zich op basisscholen. Na jaren van krimp in het aantal jonge kinderen is die trend gestabiliseerd, waardoor er weer meer vraag is naar nieuwe schoolgebouwen. Bovendien zijn veel basisscholen verouderd en aan vervanging toe. In totaal staan er 390 projecten voor basisscholen op de planning. Het voortgezet onderwijs volgt met 120 projecten, terwijl het hoger onderwijs een bescheiden aandeel heeft.

De meeste projecten worden gerealiseerd in Zuid-Holland, de dichtstbevolkte en snel groeiende provincie van Nederland. Flevoland heeft de minste projecten, maar hier zijn de geplande scholen vaak groter omdat er minder kleine kernen met eigen scholen zijn.

Grote verschillen in schaal en oppervlakte

De omvang van schoolgebouwen varieert sterk per provincie. In Flevoland is de gemiddelde school ruim 9.000 vierkante meter groot. In meer landelijke gebieden zoals Drenthe en Friesland liggen de oppervlaktes beduidend lager. Veel basisscholen met ongeveer 200 leerlingen hebben een gebouw van circa 1.600 vierkante meter, maar er zijn ook grotere projecten met hogere budgetten.

De meeste projecten hebben bouwkosten tussen de 5 en 10 miljoen euro. Kleinere projecten van onder de 1 miljoen euro komen nauwelijks voor in de database. Grotere schoolprojecten van meer dan 200 miljoen euro hangen vaak samen met de ontwikkeling van nieuwe woonwijken, waar scholen een integraal onderdeel van zijn.

Combinatie met sport, cultuur en wonen

Veel schoolprojecten worden gecombineerd met andere functies. Zo dienen basisscholen vaak ook als sporthal, cultuurcentrum of consultatiebureau. Door deze multifunctionaliteit kunnen kosten beter verdeeld worden over verschillende gemeentelijke functies. In sommige gevallen worden scholen onderdeel van nieuwe woningbouwprojecten, waardoor ook wonen een functie van het gebouw kan zijn.

Dit soort integrale projecten maakt het voor gemeenten mogelijk om hun verantwoordelijkheden voor onderwijs en andere voorzieningen te combineren. De klaslokalen worden bijvoorbeeld in de avonduren gebruikt voor muzieklessen of andere culturele activiteiten.

Scholen worden steeds duurzamer

Nieuwe schoolgebouwen worden in toenemende mate duurzaam gebouwd. Vanaf 2050 moeten scholen volledig klimaatneutraal zijn. Veel projecten worden daarom al uitgerust met warmtepompen, zonnepanelen en energiezuinige LED-verlichting. Hoewel duurzaamheid eerder een speerpunt was, is het inmiddels zo ingeburgerd dat het niet altijd meer expliciet wordt genoemd in projectbeschrijvingen.

Deze investeringen dragen bij aan zowel lagere energiekosten als een beter binnenklimaat, wat gunstig is voor leerlingen en docenten. Gemeenten en schoolbesturen zoeken zo naar manieren om de schoolgebouwen toekomstbestendig te maken.

Bron: cobouw.nl