Nederlandse ziekenhuizen ’too big to fail’?

De laatste jaren is er een fusiegolf ontstaan onder de Nederlandse ziekenhuizen. Sinds 2004 zijn er maar liefst 34 fusieaanvragen goedgekeurd. De term ‘too big to fail’ werd geïntroduceerd nadat de grote Amerikaanse bank Lehman Brothers in 2008 failliet ging en de financiële wereld op zijn kop zette. Sinds kort begint deze term ook in de zorgsector een rol te spelen.

Ziekenhuizen ‘too big to fail’

De laatste ziekenhuisfusie was tussen het Academisch Medisch Centrum en het VU Medisch centrum in Amsterdam. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) vreesde dat het ziekenhuis te groot zou worden. Het gaat niet zozeer om de financiële consequenties als het misgaat, maar om de mensenlevens die in gevaar komen. De NZa vroeg zich ook af of het ziekenhuis nog wel goed bestuurbaar zou blijven.

Meningen verschillen: worden ziekenhuizen te groot?

Volgens Yvonne van Rooy, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, is de term ‘too big to fail’ niet van toepassingen. Deze komt uit de financiële wereld, terwijl er in de zorg hele andere belangen spelen. Ze geeft aan dat de reden voor ziekenhuizen om te fuseren is dat ze betere zorg willen leveren. Jan de Wit, oud-SP-Kamerlid, is het er mee eens dat de zorgsector en de financiële wereld niet zomaar met elkaar vergeleken kunnen worden. Hij geeft echter aan dat het wel algemeen geldt dat men in grotere organisaties denkt meer risico te kunnen nemen.

Bart Berden, bestuurder bij het Elisabeth TweeSteden ziekenhuis in Tilburg zegt dat ziekenhuizen voor een ‘bijna onmogelijke’ opgave staan. Hoewel je het voor de patiënt aan de voorkant klein wilt houden, krijgen processen zoals inkoop een steeds grotere omvang. Hij geeft aan dat de inhoudelijke afwegingen voor fusies van ziekenhuizen wat uit beeld raken door de kritiek in de politiek. Toch zijn er ook in de ziekenhuizen critici te vinden. Zo geeft een bestuurder aan dat ziekenhuizen op zich al moeilijk te besturen zijn. Dit wordt alleen maar moeilijker wordt als het ziekenhuis groter wordt.

Hans van der Schoot, bestuurder van het OLVG in Amsterdam, zegt dat de Nederlandse ziekenhuizen helemaal niet zo groot zijn vergeleken met internationale topziekenhuizen. Hij wijst juist op een ander probleem, namelijk de kleine ziekenhuizen die moeite hebben om de zorg betaalbaar en van goede kwaliteit te houden. Zij hebben juist fusies nodig.

Fusie is niet enige uitweg

Peter Langenbach, bestuurder bij het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam, geeft aan dat ze onderling goede afspraken hebben gemaakt. Het gaat dan over wie zich specialiseert in welke zorg.Een grotere organisatie zorgt ook voor grotere afstand tussen het bestuur en de werkvloer, daar moet mee opgepast worden.

Wanneer is een ziekenhuis nou écht te groot? Daar weet niemand het antwoord op. Volgens Olivier Gerrits, directeur Zorginkoop bij Zilveren Kruis, is het belangrijkste dat een ziekenhuis goed aangestuurd wordt. Dat vormt de minste risico’s.

Bron: Het Financieele Dagblad