Nederlanders positief over aardgasvrij verwarmen, maar sceptisch over beleid

Uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat een grote meerderheid van de Nederlanders minder afhankelijk wil zijn van buitenlandse energiebronnen. Daarnaast ziet driekwart van de ondervraagden klimaatverandering als een belangrijk probleem. Echter, steun voor beleidsmaatregelen op dit gebied hangt sterk af van de betaalbaarheid en een eerlijke verdeling van de kosten.

Vertrouwen in de overheid laag bij klimaatbeleid

Hoewel Nederlanders de klimaatdoelen onderschrijven, blijkt uit het onderzoek dat de helft van de ondervraagden weinig vertrouwen heeft in de overheid als het gaat om klimaatbeleid. Dit wantrouwen komt voort uit inconsistenties in het beleid, zoals bij de salderingsregeling voor zonnepanelen, wat twijfels oproept over de betrouwbaarheid van de overheid in het realiseren van de klimaatdoelen.

Kostenverdeling en beheer van warmtenetten

De manier waarop de kosten van de energietransitie worden verdeeld, speelt een cruciale rol in de mate waarin burgers het beleid als legitiem ervaren. Veel Nederlanders vinden dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen. Ook heerst er scepsis over het beheer van warmtenetten door commerciële bedrijven.

Er is meer draagvlak voor warmtenetten die door publieke instanties worden beheerd, en er is een wetsvoorstel ingediend dat regelt dat warmtebedrijven voortaan door gemeenten moeten worden bestuurd. Dit moet voorkomen dat consumenten worden geconfronteerd met buitensporige tarieven.

Duurzame alternatieven voor aardgas en uitdagingen

Alternatieven voor aardgas, zoals warmtenetten en warmtepompen, worden in het onderzoek besproken. Warmtenetten, die warmte van bedrijven distribueren naar woningen, roepen echter vragen op over hun duurzaamheid, vooral als de warmte afkomstig is van vervuilende bronnen zoals kolencentrales. Warmtepompen, die warmte uit de omgeving halen, zijn vooral geschikt voor goed geïsoleerde huizen.

Sommige respondenten vinden het logischer dat de huidige netbeheerder eigenaar wordt van het warmtenet, in plaats van de overheid. Zij vrezen dat het beheer door commerciële bedrijven niet in het publieke belang zou zijn.

Proeftuinen en weerstand onder bewoners

De overheid is al begonnen met experimenten om wijken aardgasvrij te maken. In meer dan 60 wijken, de zogenoemde ‘proeftuinen’, werd getest hoe dit het beste kan worden gerealiseerd. Ondanks subsidies bleek dat bewoners niet altijd bereid waren om deel te nemen aan de warmtetransitie. Een voorbeeld hiervan is de wijk Overvecht-Noord in Utrecht, waar energiebedrijf Eneco het project staakte vanwege twijfels over de betaalbaarheid en vraag naar een warmtenet.

Het PBL waarschuwt dat het voor gemeenten zonder extra subsidies moeilijk zal zijn om brede steun te krijgen voor de energietransitie. Het planbureau adviseert daarom om goed te communiceren over de onzekerheden en de mening van bewoners te betrekken bij de ontwikkeling van plannen voor aardgasvrije wijken.

Bron: nos.nl