Wat moet er gebeuren om de woningbouw in Nederland op gang te houden?

De woningbouw in Nederland stagneert. Dat valt niet te ontkennen. Dit is uiteraard ook bekend in Den Haag en in het bijzonder bij minister De Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Die bekijkt wat zijn mogelijkheden zijn om ervoor te zorgen dat het bouwen doorgaat. Partijen in de Tweede Kamer, waaronder de PvdA, dringen aan op vergaande maatregelen. Zo wil de partij dat grondeigenaren een bouwplicht krijgen. Ze mogen de grond die in hun bezit is niet te lang ongebruikt en onontwikkeld laten. Daarnaast wil de partij, bij monde van Tweede Kamerlid Henk Nijboer, dat de overheid garant staat voor de aankoop van nieuwbouwwoningen. Zo kunnen projecten eerder starten als nog niet alle huizen zijn verkocht.

Planbatenheffing

De PvdA heeft nog meer voorstellen. Zo wil de partij een zogenaamde planbatenheffing. Deze heffing moet de grondeigenaar aan de gemeente betalen zodra de grond meer waard wordt door bebouwing. De woningbouw in Nederland kan immers alleen gestimuleerd worden als er ook goede infrastructuur is. De gemeente kan deze bekostigen uit de inkomsten de planbatenheffing. Het plan voor deze heffing werd gelanceerd door Erwin van der Krabben, hoogleraar gebiedsontwikkeling aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zijn redenering is dat grondprijzen dalen als ontwikkelaars weten dat er een vergoeding moet worden betaald zodra de grond is bebouwd. Hierdoor komen de marktwaarde en de gebruikswaarde van de grond dichter bij elkaar te liggen.

Bouwplicht binnen aantal jaren

Martin van Rijn, voorzitter van Aedes, het overkoepelend orgaan van de woningcorporaties in Nederland, is voorstander van vergaande maatregelen. Wat hem betreft komt er een sanctie als een stuk grond niet binnen een voorgeschreven aantal jaren wordt bebouwd. Ook pleit Van Rijn voor meer flexibiliteit in het woningbouwprogramma. Wil je de woningbouw in Nederland helpen dan is het niet altijd handig om vast te houden aan eisen. Als een gewenst aantal sociale huurwoningen, vrije sector woningen en koopwoningen niet haalbaar blijkt, dan moet je daar vanaf kunnen wijken, aldus Van Rijn. Gebeurt dat niet dan is de kans groot dat de projectontwikkelaar afhaakt. Aan sociale huurwoningen wordt nu eenmaal minder verdiend.

Aanbevelingen voor de grondmarkt

Het wachten is nu op een reactie van de minister op de wensen vanuit de Tweede Kamer. Ook de ACM (Autoriteit Consument en Markt) komt met aanbevelingen voor de grondmarkt. De ACM zal naar verwachting pleiten voor meer transparantie. Uit onderzoek van onder andere Follow The Money bleek dat er vaak nauwelijks sprake is van concurrentie bij het verhandelen van grondposities binnen gemeenten.

Inzicht in bouwprojecten

Peter de Groot (VVD Tweede Kamerlid) heeft twijfels bij een ‘opkoopregeling’ door het Rijk om de woningbouw in Nederland te stimuleren. Hij wil wel dat de minister vooral op de korte termijn stappen zet. Zo wil hij graag een overzicht van alle lopende bouwprojecten in Nederland. Dit inzicht kan helpen bij het maken van plannen voor de toekomst. De Groot is geen voorstander van al te veel overheidsbemoeienis met de grondpolitiek. Als er inzicht is in voorgenomen bouwprojecten kunnen die wellicht gericht worden ondersteund als blijkt dat ze mogelijk worden gecanceld door te laag rendement. Ook zijn zowel Nijboer als De Groot positief over de plannen van minister De Jonge om de procedures te versnellen. De Jonge wil de bezwaarmogelijkheid beperken tot één beroepsprocedure.

Bron: Cobouw