Meer woningen door omvorming van bestaande panden

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) stelt dat door het optoppen, splitsen of transformeren van bestaande gebouwen er in de komende vijf jaar tussen de 100.000 en 120.000 nieuwe woningen gerealiseerd kunnen worden. Dit is aanzienlijk meer dan momenteel wordt bereikt. Het EIB voerde een onderzoek uit in opdracht van de organisatie Natuur & Milieu naar de mogelijkheden en obstakels bij het verbouwen van bestaande panden.

Jaarlijks worden er nu ongeveer 2.000 woningen gerealiseerd door gebouwen te splitsen en 10.000 door het transformeren van kantoren en winkels. Het aantal woningen dat wordt gecreëerd door het optoppen van gebouwen wordt nog niet bijgehouden, maar ligt naar schatting in de honderden.

Potentieel en belemmeringen

Volgens het EIB kunnen deze aantallen aanzienlijk worden verhoogd, ook zonder hulp van de overheid. Het huidige aantal van 12.500 woningen uit verbouwingen kan in de nabije toekomst stijgen naar 14.250 tot 18.000 per jaar. Vooral het optoppen van gebouwen biedt veel potentie omdat dit nog weinig gebeurt. Echter, het zal extra inspanningen vergen om het huidige niveau van transformaties van niet-woningen naar woningen te handhaven, omdat de gemakkelijkste en meest aantrekkelijke gebouwen al zijn aangepakt.

Omgevingsplannen en regelgeving

De jaarlijkse hoeveelheid verbouwingen zou kunnen toenemen tot 22.500 als er minder belemmeringen waren op het gebied van financiën en wet- en regelgeving. Gemeenten werken met omgevingsplannen en stellen eisen aan parkeernormen. Het EIB suggereert dat een meer gebiedsgerichte benadering, waarbij afwegingen op wijkniveau worden gemaakt, de kansrijkere wijken in aanmerking zou laten komen voor verbouwingen onder lagere restricties. Ook kan het Rijk helpen door subsidies te verstrekken. Het splitsen van gebouwen zou bijvoorbeeld een impuls kunnen krijgen als er financiële voordelen aan verbonden zijn, vergelijkbaar met de subsidies die voor nieuwbouw worden verstrekt.

Milieuvriendelijke voordelen

Naast de mogelijkheid om veel nieuwe woningen te creëren, hebben het optoppen, splitsen en transformeren van bestaande panden ook milieuvoordelen ten opzichte van nieuwbouw. Er is geen extra grond nodig en de doorlooptijd is korter. Bij verbouwingen zijn er minder werkuren en materialen nodig, wat resulteert in een lagere CO2-voetafdruk.

Het splitsen van woningen vraagt het minste materiaalgebruik, gevolgd door het optoppen. Voor transformaties van bestaande bouw is wel veel materiaal nodig, vooral beton voor de dekvloeren. De gemiddelde CO2-uitstoot van materialen voor een nieuwbouwappartement is ongeveer 230 kilogram per vierkante meter, terwijl dit bij splitsen, optoppen en woningtransformaties respectievelijk 85, 50 en 66 procent lager ligt.

Pleidooi voor meer aandacht

Natuur & Milieu, de opdrachtgever van het onderzoek, pleit voor meer aandacht voor het verbouwen van panden in het woningmarktbeleid. Dit niet alleen vanwege de extra woningen die het oplevert, maar ook vanwege de milieuvoordelen. Marjolein Demmers, directeur van de milieuorganisatie, noemt de eenzijdige focus van de overheid op nieuwbouw “ongelooflijk zonde”. Obstakels die de nieuwbouw belemmeren, zoals een tekort aan materialen, personeel en grond, spelen minder bij verbouw. Door te focussen op verbouwingen worden meerdere problemen tegelijkertijd aangepakt en krijgen meer mensen toegang tot een eigen woning, aldus Demmers.

Bron: cobouw.nl