Meer regie moet problemen met grote bouwprojecten beperken

Er zijn in Nederland helaas genoeg voorbeelden te noemen van bouwprojecten die flink uit de bocht vlogen als  het gaat om de planning en de kosten. Daarom willen bouwbedrijven en ook Rijkswaterstaat meer regie over grote bouwprojecten om dit soort problemen in de toekomst te voorkomen. Projecten moeten kleinschaliger zodat er gemakkelijker tussentijds kan worden bijgestuurd. Ook bouwbedrijven willen liever geen grote projecten meer doen. Ze zetten liever in op kleine opdrachten die naar verhouding een hoger rendement opleveren en dus minder risico geven als het gaat om planning of kosten.

Bekende projecten waar het mis ging

De aanleg van de Noord-Zuidlijn in Amsterdam, de zeesluis bij IJmuiden en recent de vertraging met drie jaar voor de renovatie van de Afsluitdijk zijn maar een paar voorbeelden van projecten die de verantwoordelijken flinke hoofdpijn bezorgden. In de loop der jaren kregen bouwbedrijven steeds meer verantwoordelijkheden, maar de rendementen stegen niet mee. Daarom willen de bouwers deze verantwoordelijkheid niet langer nemen. De kans bestaat daardoor dat in de toekomst niemand nog wil inschrijven als er niet meer regie komt over grote bouwprojecten.

Het Rijk nam steeds minder verantwoordelijkheid

In de vorige eeuw was de overheid verantwoordelijk voor een groot deel van de bouwprojecten. Rijkswaterstaat zocht een ingenieur en een uitvoerend bouwer en hield bij het hele project de vinger aan de pols. Vanaf het begin van de 21^e eeuw veranderde dit en werd het bouwbedrijf in meer of mindere mate verantwoordelijk voor het project. Daarmee kwamen ook de financiële risico’s, bijvoorbeeld bij grote vertragingen in het project, bij de bouwer te liggen.

Zekerheid is niet altijd te geven

Volgens de bouwers moet de overheid durven afstappen van het principe dat vooraf duidelijk is wat een project gaat kosten. Deze zekerheid is nu eenmaal niet altijd te geven, omdat onvoorziene omstandigheden soms roet in het eten kunnen gooien. Dat de overheid meer regie over grote bouwprojecten wil is logisch, maar het is nu eenmaal niet altijd mogelijk om voor een megaproject een goede inschatting van de kosten en van de benodigde tijd te geven. Er zijn vaak meerdere risico’s die vooraf niet volledig kunnen worden ingeschat. Zo geeft een aannemer aan dat het nooit vooraf duidelijk is ‘wat er in de grond zit’. Bouwen in een stedelijk gebied is daardoor bijvoorbeeld een groter risico. Het is na een aantal grote projecten die financieel gezien fors uit de hand liepen wel duidelijk dat er betere afspraken moeten worden gemaakt met bouwers.

Bron: NRC Next