Leiderschap in turbulente tijden: niet ‘ik’, maar ‘wij’
3 juni 2024
In deze turbulente tijden, met crises op het gebied van oorlog, migratie, vergrijzing, klimaatverandering en AI, is er meer dan ooit behoefte aan goed leiderschap. Maar wat maakt een goede leider in onzekere tijden?
Neigingen en reflexen in crisistijd
Onderzoekers Stoker en Garretsen waarschuwen voor reflexen die in crisistijd kunnen opspelen, zoals de roep om een ‘sterke man’ of ‘begripvolle vrouw’. Ook de neiging om directiever te worden en meer te controleren is vaak contraproductief.
Verbinding door identiteitsleiderschap
Effectiever is ‘identiteitsleiderschap’, waarbij de leider de focus legt op saamhorigheid en verbinding binnen de groep. De leider ziet de groep als oplossing, niet als probleem, en spreekt mensen aan als partners.
Een verbindend verhaal over wie we zijn en waar we samen heen willen, gecombineerd met consistent gedrag dat gezamenlijke normen en waarden uitdraagt, inspireert tot meer betrokkenheid en eigen initiatief. Jacinda Ardern, voormalig premier van Nieuw-Zeeland, is een voorbeeld van een leider die deze stijl effectief toepaste.
Pragmatisme: leren en experimenteren
Hoop op positieve verandering na een crisis is niet genoeg. Er is een plan van aanpak nodig, met politieke wil en daadkracht. Onderzoekers Ansell en Boin pleiten voor een pragmatische aanpak:
- Bescheidenheid van de leider: erken dat kennis beperkt is en blijf leren.
- Experimenteren met veranderingen: leer van wat werkt en wat niet.
- Heldere communicatie en open discussie: zoek samen naar oplossingen.
Omgaan met onzekerheid
Leiders moeten accepteren dat onzekerheid onvermijdelijk is. We zullen moeten leren om hiermee te leven en veerkracht te tonen in tijden van crisis.
Conclusie
Goed leiderschap in turbulente tijden kenmerkt zich door verbinding, pragmatisme en veerkracht. Leiders die deze principes toepassen, kunnen mensen inspireren en samenwerken om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan.
Ben Tiggelaar schrijft wekelijks over persoonlijk leiderschap, werk en management.
Bron: nrc.nl