Kwart nieuwbouw stuk duurder door maatregelen tegen wateroverlast en bodemdaling

3 april 2025

Water, bodem en een prijskaartje van miljarden voor nieuwbouw

De strijd tegen het stijgende water met drijvende stedenBijna een kwart van de geplande nieuwbouwwoningen in Nederland dreigt fors duurder te worden door noodzakelijke maatregelen tegen wateroverlast en bodemdaling. Dat blijkt uit een analyse van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Het gaat om zo’n 200.000 woningen die volgens het instituut ‘ingrijpend’ moeten worden aangepast om toekomstige schade door verzakking of overstroming te voorkomen.

De oplossing zit onder andere in het ophogen van de bouwgrond of het nemen van andere technische maatregelen. Maar goedkoop is dat niet. De verwachte kosten lopen op tot zo’n 7.500 euro per woning voor bescherming tegen wateroverlast, en 10.000 euro voor maatregelen bij bodemdaling. Het totale prijskaartje? Maar liefst 3,6 miljard euro.

Niet bouwen is geen optie

Opvallend genoeg stelt het EIB dat we deze kwetsbare gebieden niet zomaar links kunnen laten liggen. Ondanks de risico’s is er volgens de onderzoekers simpelweg te weinig geschikte ruimte elders om aan de enorme woningbouwopgave te voldoen. Een strikte ‘niet bouwen waar het nat is’-benadering zou betekenen dat de bouwambities bij lange na niet gehaald worden.

Met name de grotere nieuwbouwprojecten zijn gepland in gebieden waar het risico op wateroverlast of verzakking het grootst is. Dat maakt deze ontwikkelingen extra gevoelig voor kostenstijgingen en vertragingen, omdat technische ingrepen daar vrijwel onvermijdelijk zijn.

Vraagtekens bij uitgangspunten over zeespiegel

Hoewel het EIB erkent dat maatregelen nodig zijn, plaatst het ook kanttekeningen bij het huidige beleid. De inschatting van de risico’s is volgens hen soms aan de voorzichtige kant. Beleid dat uitgaat van een zeespiegelstijging van vier meter zorgt er bijvoorbeeld voor dat in veel gevallen gekozen wordt voor maximale bescherming, terwijl de kans op zulke extreme scenario’s nog onderwerp van debat is.

Minder conservatieve uitgangspunten zouden volgens het EIB kunnen leiden tot minder ophogingen, minder extra kosten en dus meer haalbare woningbouw. Want hoewel niemand zit te wachten op natte voeten, moet er ook gebouwd worden – en betaalbaar blijven.

Gebieden met beperkte bouwlogica

Volgens het onderzoek zou het in circa 1 procent van de huidige plannen echt onverstandig zijn om door te gaan met bouwen. Daar is de combinatie van zwakke ondergrond en waterproblematiek zo ernstig, dat bouwen niet alleen duur maar ronduit risicovol wordt.

Eerder onderzoek van Cobouw en Follow the Money liet al zien dat veel grond waarop ontwikkelaars hun hoop hebben gevestigd, in de praktijk helemaal niet geschikt is voor woningbouw. Toch blijft het verleidelijk om de grenzen op te zoeken, zeker bij aanhoudende woningnood.

Het rapport maakt duidelijk dat water en bodem niet langer bijzaak zijn in gebiedsontwikkeling. En wie met nieuwbouw bezig is, doet er verstandig aan deze factoren vroegtijdig mee te nemen in planning én budgettering.

Bron: cobouw.nl