Kleine stappen, groot verschil: verandergedrag vanuit het nu

Waarom veranderen vaak lastig blijft

Iedereen wil wel iets veranderen. Iets gezonder leven, meer sporten, of nét dat stapje extra zetten op werkgebied. Maar als je bij een gedragswetenschapper aanklopt, krijg je al snel een lesje in de psychologie van gedrag: het draait om drie hoofdfactoren – capaciteit, motivatie en omgeving. Oftewel: wat kun je, wat wil je, en wat laat je omgeving toe?

En eerlijk is eerlijk: geen van die factoren is eenvoudig te beïnvloeden. Je vaardigheden vergroten kost tijd. Motivatie is grillig – wat vanochtend als een briljant plan voelt, kan ’s middags alweer vervaagd zijn. En je omgeving, van een drukke agenda tot een inspiratieloze werkomgeving, is ook niet zomaar aangepast. Kortom: verandering voelt vaak als ploeteren tegen de stroom in.

Een omgekeerde aanpak met verrassende resultaten

Maar wat als we het eens omdraaien? Niet beginnen bij het doel dat je ooit wilt bereiken, maar bij wat er nú al kan. Binnen jouw huidige kennis, met je huidige motivatie en in je bestaande context. Dat betekent: niet forceren wat (nog) niet lukt, maar starten met een stap die moeiteloos voelt. Niet omdat het groots is, maar omdat het überhaupt gebeurt.

Een voorbeeld maakt dit tastbaar. De auteur van het oorspronkelijke artikel probeerde al jaren vaker te gaan hardlopen. De ambitie was er, maar de uitvoering bleef hangen. Tot hij het kleiner ging maken. Hij ging rennen met de hond – de ene dag rennen, de andere dag wandelen. Geen strakke planning of streeftijd. Gewoon: gaan. En dát werkte. Omdat het paste in zijn dagelijkse leven zoals het nú is.

Het sneeuwbaleffect van kleine aanpassingen

Het mooie is dat kleine acties vaak meer in gang zetten dan we verwachten. Door consistent te starten met wat al lukt, groeit vanzelf je capaciteit. Je motivatie krijgt een boost als je merkt dat iets haalbaar is. En je omgeving past zich stiekem een beetje aan: je agenda maakt ruimte, je energie keert terug.

Zo’n benadering is niet alleen praktisch, maar ook mentaal verfrissend. Het haalt de druk van het perfect presteren weg. In plaats van je te richten op een ideaalbeeld waar je nog ver vanaf staat, ontdek je dat je vandaag al kunt beginnen. Dat je niet hoeft te wachten tot alles klopt – het hoeft alleen maar een beetje te passen.

Bron: nrc.nl