Veiligheid in de bouw?

Onlangs was opnieuw in het nieuws dat de veiligheid van een gebouw werd afgekeurd door ondeugdelijke vloeren. Nadat een parkeergarage in Eindhoven instortte heeft het toezicht weer aandacht. Dit is lang niet genoeg volgens hoogleraar building engineering Rob Nijsse van de TU in Delft. Want er gaat nog veel mis, zowel bewust als onbewust. Als balken vijf centimeter dunner worden gemaakt omdat dat goedkoper is, is er duidelijk sprake van opzettelijk niet nakomen van de overeenkomst met de opdrachtgever. Ook als er door een aannemer een wapeningsnet wordt neergelegd op de vloer van een huis waar beton wordt gestort. Maar datzelfde net wordt snel verplaatst naar het volgende huis zodra de inspecteur is langs geweest. Zo spaart de aannemer flink wat kosten uit maar komt de veiligheid in het geding.

Te weinig toezicht

Er is veel te weinig toezicht volgens Nijsse. En het wetsvoorstel van de regering om dit toezicht naar private bedrijven over te hevelen doet daar zeker geen goed aan. Gemeenten bezuinigen nu al op het bouwtoezicht en deze wet maakt de veiligheid er niet beter op. Volgens Nijsse moet deze wet dan ook van tafel. Hij is van mening dat het toezicht op de bouw moet liggen bij een onafhankelijke instantie die de nodige bevoegdheden heeft zodat het toezicht ook nog ergens toe kan leiden. Terugkomend op de ingestorte parkeergarage bij luchthaven Eindhoven constateert Rob Nijsse dat dit ongeluk kon gebeuren doordat de onderste van de gebruikte betonplaten niet was opgeruwd. Dit had een goede toezichthouder zeker gezien, is zijn mening. Deze had het werk moeten stilleggen en pas laten doorgaan nadat dit probleem naar behoren was opgelost.

Lage marges, lange ketens

Dat er vaker dingen mis gaan in de bouw komt volgens Nijsse doordat er steeds meer druk op het werk komt te liggen. De marges zijn laag, bij grote projecten werken vaak veel onderaannemers die toch nog graag wat willen verdienen aan een klus. Dus wordt er op een steiger een hekje weggelaten zodat materialen sneller kunnen worden getransporteerd. Maar als die grote platen er dan nog niet doorheen passen verdwijnt er nog een hekje, en nog eentje, met alle mogelijke gevolgen van dien. Een toezichthouder die op de bouwplaats rondloopt en dit constateert helpt zeker. Vreemde ogen dwingen, aldus Nijsse, en dat kan verwondingen en zelfs levens schelen.

Het bouw- en woningtoezicht verdwijnt

De afgelopen jaren hebben steeds meer gemeenten hun afdeling bouw- en woningtoezicht opgedoekt. Gedwongen door lagere inkomsten uit het Gemeentefonds moest er worden bezuinigd en vaak viel de keuze op de ambtenaren die toezicht hielden bij bouwprojecten. Directeur Wico Ankersmit van de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht brengt hier tegenin dat het voor vooral kleine gemeenten lastig is om een vacature voor bouw- en woningtoezicht in te vullen. Het aantal fte’s voor dit soort functies is in de loop der jaren met zo’n 20% afgenomen. Gemeenten kunnen daardoor niet langer de kwaliteit leveren die ze zouden willen.
De wet Kwaliteitsborging Bouwen ligt nu al een jaar bij de Eerste Kamer. De Tweede Kamer heeft er in 2017 al mee ingestemd. Deze wet hevelt het bouwtoezicht over naar private bedrijven. De vier grote gemeenten zijn kritisch over deze wet omdat ze wel verantwoordelijk zijn maar geen instrumenten hebben om te handhaven. Het besluit van de Eerste Kamer moet worden afgewacht.

Bron: NRC Handelsblad