Grondprijs woningbouw zorgt voor politieke druk

Hoofd boven het maaiveld bij woningbouwgrond

De roep om actie klinkt steeds luider in Den Haag. Een groot deel van de Tweede Kamer wil dat minister Keijzer haast maakt met maatregelen om de torenhoge grondprijzen aan te pakken. De prijs van woningbouwgrond is inmiddels zó hoog dat het bouwen van sociale huurwoningen onder druk komt te staan. Kamerleden willen voor de zomer een concreet plan zien, maar Keijzer tempert de verwachtingen.

De minister werkt aan een zogenoemde ‘dilemmanotitie’ over de planbatenheffing. Die moet inzicht geven in de voor- en nadelen van deze maatregel, waarmee de waardestijging van grond bij herbestemming deels afgeroomd kan worden. Maar volgens Keijzer zitten er nogal wat haken en ogen aan. En opbrengsten op korte termijn? Die zijn allerminst zeker.

Planbatenheffing als instrument bij gebiedsontwikkeling

De planbatenheffing is niet nieuw in het politieke debat. Al in het vorige kabinet kreeg een motie van GroenLinks-PvdA brede steun om zo’n heffing uit te werken. De gedachte: als een stuk grond meer waard wordt omdat het een woningbouwbestemming krijgt, dan mag een deel van die winst terugvloeien naar de samenleving.

Toch schuift de invoering van zo’n heffing steeds verder op. Het kabinet mikt nu op wetgeving die op zijn vroegst in januari 2027 ingaat. Mits het er überhaupt van komt. Intussen groeit de frustratie bij Kamerleden. Ze willen geen abstract beleidskader, maar actie. En snel ook.

Gebrek aan tempo bij aanpak hoge grondprijs

Kamerleden als Habtamu de Hoop (GroenLinks-PvdA), Merlien Welzijn (NSC) en Pieter Grinwis (ChristenUnie) dringen aan op meer tempo. Ze maken zich zorgen dat de zomervakantie weer wordt afgewacht zonder dat er concrete maatregelen op tafel liggen. Welzijn noemt de planbatenheffing “geen quick win”, maar vindt dat het ministerie inmiddels wel verder moet zijn dan alleen een discussienota.

Grinwis vroeg zelfs of er al wetsvoorstellen in de maak zijn – niet alleen over de planbatenheffing, maar ook over alternatieven zoals een grondbelasting. Volgens hem liggen er genoeg grondplannen op het ministerie die uitgewerkt moeten worden. “Het wordt kortom een druk voorjaar”, aldus het Kamerlid.

Prijs van bouwgrond remt woningbouwambities

De urgentie is groot. De prijs van grond vormt inmiddels een forse belemmering voor het realiseren van betaalbare woningbouw. Ambtelijk onderzoek toont aan dat grond inmiddels verantwoordelijk is voor 60% van de totale woningprijs. Daarmee wordt het steeds lastiger om projecten met sociale huur of middenhuur financieel rond te krijgen.

Verschillende partijen opperden alternatieve maatregelen, zoals een bouwplicht voor ontwikkelaars of boetes bij vertraging. Maar ook dat blijkt juridisch lastig uitvoerbaar. Zo mag het CDA-voorstel om de vennootschapsbelasting op gemeentelijke grondexploitaties af te schaffen, niet van Europa vanwege de staatssteunregels.

Bron: fd.nl