Grijpt de stad kansen voor vernieuwing na de coronacrisis?

Toen Nederland half maart 2020 in intelligente lockdown ging veranderden steden in verlaten spooksteden. Maar het bood ook kansen. Kansen om te dromen over de toekomst van de stad als de pandemie voorbij was. Een toekomst waarin de stad groener en veiliger en dus leefbaarder moest worden. Niet alleen in Nederland, ook in andere grote steden werden mooie plannen gemaakt voor minder auto’s in de stad en meer ruimte voor groen en voor voetgangers en fietsers. Wat is er over van die plannen, nu de economie langzaam maar zeker weer op gang komt?

Stedelijke vernieuwing staat niet hoog op de agenda

Tot teleurstelling van deskundigen gaan in Nederland de discussies vooral over het nakomen van de maatregelen, of er voldoende afstand wordt gehouden en of mensen waar dat moet hun mondkapje wel dragen. Een gemiste kans, want juist deze tijd loont zich bij uitstek om na te denken over de toekomst van de stad. In Nederland lijkt dit nauwelijks te gebeuren. Werden er in steden als Melbourne en Parijs en verschillende Vlaamse steden plannen geopperd om voorzieningen en infrastructuur zodanig te situeren dat er ’15 minuten steden’ zouden ontstaan: een stad waarin je binnen 15 minuten winkels, scholen en vrijetijdsbesteding kunt bereiken, en dan wel lopend of op de fiets.

Is het vertrek uit de stad blijvend?

Sinds we vanwege corona veel meer thuiswerken is er een trend gaande om buiten de stad te gaan wonen. Sommige deskundigen voorspellen dat dit een ‘blijvertje’ is. Maar er zijn ook geluiden die aangeven dat het slechts een tijdelijke trend is. Eens in de zoveel jaar is er sprake van een dergelijke situatie waarin op het platteland wonen door een grotere groep aantrekkelijk wordt gevonden. Maar tot nu toe is steeds weer gebleken dat de mensen die enthousiast de stad verlieten uiteindelijk toch weer terugkeerden. De noodzaak om over de toekomst van de stad na te denken blijft dus zeer nadrukkelijk aanwezig. Ook makelaarsvereniging NVM geeft aan dat de verkoop van woningen geen trend laat zien van een massaal vertrek uit de stad.

Veel plannen zijn nog vaag

Als er al plannen zijn voor de toekomst van de stad dan zijn die vaak nog zeer vaag. De pandemie kwam snel opzetten, grote plannen voor de stad kunnen nu eenmaal niet in een paar maanden worden uitgewerkt, laat staan gerealiseerd. Zo heeft Amsterdam plannen voor een ‘donutstad’, gebaseerd op het donut economiemodel van een bekende econoom die aan Oxford University promoveerde, Kate Raworth. Maar meer dan het idee om er eens over na te denken is er nog niet. Het donut model komt dan ook vooral uit het brein van economen, en niet van stedenbouwkundigen. Het idee is sympathiek, maar de daadwerkelijke uitvoering zal nog heel wat voeten in de aarde hebben.

Bron: NRC Next