Nobelprijswinnaar helpt bij goede voornemens

Bij het nieuwe jaar wordt vaak gesproken over goede voornemens, waar mensen al snel een beetje lacherig over doen. Wat nou als we de kennis van een Nobelprijswinnaar erbij betrekken? Richard Thaler is gefascineerd door menselijk gedrag en heeft afgelopen jaar de Nobelprijs voor de economie gewonnen. Zijn adviezen over zelfmanagement kunnen helpen bij de goede voornemens.

1. Eerlijk kijken naar jezelf

Thaler geeft aan dat controle over je gedrag begint bij het erkennen van je eigen beperkingen. We moeten realistisch zijn en accepteren dat we niet perfect zijn, niet rationeel zijn en vaak hulp nodig hebben.

Thaler verwijst naar een conflict dat zich afspeelt in ons hoofd tussen de zogenaamde ‘planner’ en de ‘doener’. Waar de planner naar de lange termijn kijkt en zich bezig houdt met gezondheid en pensioen, kijkt de doener juist naar plezier. De planner moet de doener kleine duwtjes (nudges) geven in de juiste richting. Als voorbeeld geeft Thaler: „Niemand gelooft dat hij vanzelf kan opstaan om zeven uur ‘s ochtends. Dus zet je een wekker. Zo moet je ook omgaan met andere voornemens.”

2. Verander je omgeving

Gedrag wordt voor een groot deel gestuurd door de omgeving. Om in je gedrag iets te veranderen, moet je je omgeving zo inrichten dat het gewenste gedrag gemakkelijk te vertonen wordt. Thaler’s favoriete voorbeeld hiervan bevindt zich op het Londense wegdek. Bij de meeste voetgangersoversteekplaatsen staat ‘Look right’ geschreven, dankzij deze ‘nudge’ is Thaler al meerdere malen gered van een aanrijding met een dubbeldekker bus. Wanneer je dit vertaalt naar goede voornemens, moet je bijvoorbeeld het slechte eten wegdoen als je beter wilt eten.

3. Gewoon opnieuw beginnen

Bij dit punt refereert Thaler naar ‘verzonken kosten’, en waarom onbegrip van dit principe een belemmering is voor verandering. Voorbeeld: als je een dessert besteld wat toch niet lekker blijkt te zijn, is je irrationele neiging vaak om af te maken wat je bent begonnen: het toch opeten. De rationele keuze zou zijn om het te laten staan. Het geld krijg je toch niet meer terug (verzonken kosten), waarom doe je het jezelf ook nog aan om het op te eten? Het is belangrijk om dit gedrag eerst te leren herkennen. Daarna moet je gewoon je fout toegeven en een beter begin maken.

Bron: NRC