Gemeenten verlagen ambities voor duurzame energie

Onhaalbare doelen

Experts voorspelden het al vorig jaar, maar nu erkennen de Nederlandse gemeenten het ook officieel: hun oorspronkelijke doel om in 2030 gezamenlijk 55 terawattuur (TWh) aan duurzame elektriciteit op te wekken met windmolens en zonnepanelen op het land, blijkt onhaalbaar. Door problemen zoals een overvol stroomnet, concurrentie om ruimte en strengere omgevingseisen, moeten gemeenten hun ambities bijstellen. Dit werd bevestigd in het jaarlijkse rapport van de Regionale Energiestrategieën (RES).

Samenwerking in energieregio’s

De provincies, gemeenten en waterschappen werken samen in dertig ‘energieregio’s’ om de energietransitie te versnellen en de klimaatdoelen te bereiken. Het officiële doel uit het klimaatakkoord is de opwekking van 35 TWh aan duurzame energie in 2030. De gemeenten hadden zelf een ambitieus plan opgesteld om daar nog eens 20 TWh aan toe te voegen. Echter, eind vorig jaar concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) al dat dit gezamenlijke doel van 55 TWh niet haalbaar zou zijn.

Stagnerende verduurzaming

Het huidige rapport toont aan dat de lokale verduurzaming steeds verder stagneert. Waar men vorig jaar nog hoopte het doel van 35 TWh in 2030 te kunnen halen, blijkt nu ook dit doel moeilijk te realiseren. Het overvolle stroomnet veroorzaakt lange wachttijden voor nieuwe duurzame energieprojecten. Daarnaast neemt de beschikbare ruimte voor zonne- en windparken af, deels doordat er ook ruimte nodig is voor woningbouw. Deze uitdagingen zijn niet nieuw, maar lijken de energietransitie nu meer dan ooit te belemmeren.

Toenemende ruimteconcurrentie

Volgens RES-directeur Kristel Lammers wordt de concurrentie om ruimte steeds heviger. Naast woningbouw wil defensie sinds de oorlog in Oekraïne meer ruimte voor oefeningen. Bovendien worden er strengere normen opgelegd voor de locatie van wind- en zonneparken, waardoor veel eerder geschikte locaties nu niet meer voldoen. Dit alles beperkt de mogelijkheden voor duurzame energieprojecten aanzienlijk.

Vertraging in waterstofeconomie

De trage voortgang van de energietransitie is niet alleen zichtbaar in de opwekking van zonne- en windenergie. Ook de waterstofeconomie in Nederland komt moeizaam van de grond. Shell kondigde deze week aan dat de bouw van hun biobrandstoffenfabriek flinke vertraging oploopt door hoge kosten. Daarnaast blijft biogas voorlopig duur, wat verdere ontwikkeling belemmert.

Nieuwe prognose en kabinetsplannen

Later dit jaar komt er een nieuwe inschatting van wat er wel haalbaar is qua duurzame energieopwekking in 2030, zodra het PBL alle cijfers van de regio’s heeft doorgerekend. Het nieuwe kabinet heeft in het hoofdlijnenakkoord aangegeven de klimaat- en energieafspraken te willen nakomen, wat positief nieuws is volgens Lammers. Echter, hoe het kabinet dit wil realiseren, is nog onduidelijk.

Samenvattend, de Nederlandse gemeenten moeten hun ambitieuze plannen voor duurzame energieopwekking herzien vanwege structurele problemen zoals ruimtegebrek en een overvol stroomnet. Dit vertraagt de energietransitie aanzienlijk en brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, terwijl ook de ontwikkeling van de waterstofeconomie en biobrandstoffen achterblijft.

Bron: nrc.nl