Gemeenten, pak kostenverhaal bij nieuwbouwprojecten daadkrachtiger aan

Openbare voorzieningen drukken zwaar op nieuwbouwprojecten

Bij de aanleg van nieuwe woonwijken komen aanzienlijke kosten kijken. Gemeenten investeren in voorzieningen zoals riolering, trottoirs, speeltuinen en toegangswegen. Hoewel de bedoeling is dat ontwikkelaars deze publieke kosten grotendeels vergoeden, blijkt uit recent onderzoek van adviesbureau Stec Groep en de Radboud Universiteit dat dit vaak niet volledig gebeurt. Dit kostentekort zet de financiële haalbaarheid van woningbouwprojecten onder druk.

Vertraging en subsidies ter compensatie van kosten

Omdat gemeenten regelmatig niet slagen in het volledig verhalen van deze kosten, komen veel bouwprojecten financieel in de knel. Om de woningbouw niet te laten stagneren, heeft het Rijk de afgelopen jaren ingegrepen door onder meer de Woningbouwimpuls: een miljoenenfonds om projecten te ondersteunen. Deze subsidies zijn bedoeld om vertraging en mogelijk afstel van broodnodige woningprojecten te voorkomen.

Complexe factoren belemmeren volwaardig kostenverhaal

Een enkele oorzaak voor het tekortschietende kostenverhaal is moeilijk aan te wijzen. De tijdelijke dip in de woningmarkt van 2022-2023 speelt mee. Projecten worstelen door dalende huizenprijzen en stijgende bouwkosten met hun financiering, zeker omdat Den Haag aandringt op de bouw van betaalbare woningen. Gemeenten worden zo beperkt in hun mogelijkheden om de volledige kosten door te berekenen; ontwikkelaars moeten immers nog rendement kunnen behalen op hun investeringen.

Vastomlijnd kostenbeleid ontbreekt vaak bij gemeenten

Ondanks de noodzaak van een gedegen kostenbeleid heeft slechts 60% van de gemeenten specifieke regels opgesteld voor het verhalen van publieke kosten bij nieuwbouwprojecten. Gemeenten die wél duidelijke richtlijnen hebben, behalen doorgaans meer succes bij het verhalen van kosten. Daarnaast speelt een gebrek aan ambtelijke capaciteit een rol in de moeizame onderhandelingen met projectontwikkelaars.

Vroege duidelijkheid vergroot kansen op succes

Een heldere communicatie over de kosten bij aanvang van een project biedt zowel de gemeente als de ontwikkelaar voordelen. Door in een vroeg stadium vast te leggen welke kosten in rekening worden gebracht, kunnen ontwikkelaars deze verdisconteren in hun begroting, bijvoorbeeld bij de aankoop van grond. Een eenduidig kostenbeleid zou bovendien kunnen helpen om grondprijzen te stabiliseren, waardoor nieuwbouwprojecten financieel haalbaarder worden.

Betere afspraken verhogen woningbouwtempo

Heldere afspraken rondom kostenverhaal voorkomen tijdrovende discussies tijdens de onderhandelingen. Met de huidige woningnood van meer dan 400.000 huizen is het essentieel dat zowel gemeenten als ontwikkelaars efficiënt kunnen samenwerken zonder onnodige vertragingen. Een gedegen kostenverhaalbeleid kan zo bijdragen aan een soepeler woningbouwproces en een snellere realisatie van nieuwe woningen.

Bron: fd.nl