Gemeenten betalen te veel voor woningbouw: hoe dit beter kan

Gemeenten laten geld liggen bij woningbouwprojecten

Uit een recent onderzoek van de Radboud Universiteit en de Stec Groep blijkt dat gemeenten onnodig hoge kosten maken voor woningbouwplannen. Ondanks de wettelijke verplichting om kosten door te berekenen aan projectontwikkelaars, doet slechts 60% van de gemeenten dit actief. In 2020 was dat nog 75%. Dit betekent dat veel gemeenten kansen laten liggen om kosten te verhalen bij ontwikkelaars.

Onduidelijke afspraken vertragen projecten

Een veelvoorkomend probleem is dat gemeenten per project anterieure afspraken maken met ontwikkelaars. Deze afspraken over de kosten voor voorzieningen zoals groen, infrastructuur en riolering zijn niet altijd eenduidig. Dit kan leiden tot langdurige onderhandelingen en vertraging in de uitvoering van woningbouwprojecten, iets wat de huidige woningmarkt niet kan gebruiken.

Een deel van de kosten komt op de samenleving terecht

Sommige gemeenten hebben onvoldoende inzicht in de kosten die ze maken. Dit kan ertoe leiden dat een te groot deel van de uitgaven op de maatschappij wordt afgewenteld. De verplichting om kosten te verhalen op ontwikkelaars is opgenomen in de wet, omdat het logisch is dat degene die profiteert van de voorzieningen, ook bijdraagt aan de kosten.

Gemeenten missen miljoenen door gebrek aan beleid

Gemeenten die wel kosten verhalen, laten nog steeds zo’n 25% van de mogelijke opbrengsten liggen. Voor de overige gemeenten kan dit percentage nog hoger liggen. Het gebrek aan consistent beleid leidt ertoe dat steeds minder kosten worden verhaald, mogelijk vanwege de focus op betaalbare woningen en de stijgende bouwkosten. Hierdoor wordt de opbrengst van grondverkoop steeds lager.

Duidelijke communicatie kan woningbouw versnellen

Volgens de Stec Groep kunnen gemeenten het woningbouwtempo verhogen door duidelijk beleid te maken en dit vroegtijdig te communiceren naar ontwikkelaars. Door vooraf inzicht te geven in de kosten, kunnen ontwikkelaars hier direct rekening mee houden, wat de haalbaarheid van projecten vergroot. Dit voorkomt onaangename verrassingen tijdens de onderhandelingen en versnelt het proces.

Lagere grondprijzen maken nieuwbouwprojecten haalbaarder

Als gemeenten hun beleid aanscherpen, hoeft dit niet te leiden tot hogere huizenprijzen. Wel zullen de aankoopprijzen van grondposities waarschijnlijk dalen, wat de haalbaarheid van nieuwbouwprojecten ten goede komt. Dit is een positieve ontwikkeling in een tijd waarin de druk op de woningmarkt alleen maar toeneemt.

Bron: cobouw.nl