Geen stikstofvrijstelling voor de bouw na uitspraak Raad van State

Het kabinet had het zo mooi bedacht: stikstofuitstoot tijdens een bouwproject valt buiten de normen waar ons land zich aan moet houden. Maar helaas was de vreugde van korte duur. De Raad van State besliste dat deze vrijstelling onrechtmatig is. Dit betekent dat veel bouwplannen op losse schroeven komen te staan. Ook en vooral bouwplannen voor nieuwe woningen. De ambitie van het Rijk om tot 2030 zo’n 900.000 nieuwe huizen te bouwen staat daarmee fors onder druk.

Tik op de vingers voor de regering

Een verrassing is de uitspraak over de stikstofuitstoot niet. Eerder al gaf het kabinet aan rekening te houden met dit scenario. De Raad van State geeft hiermee duidelijk aan dat het nier geoorloofd is om een te vrije interpretatie van Europese regels toe te passen. Minister Van der Wal van Natuur en Stikstof gaf in een eerste reactie op de uitspraak aan dat het kabinet hoopt zo snel mogelijk met een plan van aanpak te komen. Hieruit moet duidelijk worden hoe er bij bouwprojecten met de nieuwe situatie moet worden omgegaan.

Woningbouw

Minister De Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening erkent dat het schrappen van de vrijstelling voor stikstofuitstoot een domper is. Maar hij wil er nog niet aan dat de woningbouwplannen nu onhaalbaar zijn. Dat er kinken in de kabel komen is echter zeker. Bouwen in de buurt van kwetsbare natuur wordt nu aanzienlijk lastiger, erkent de minister. Maar er zijn niet alleen zorgen over de woningbouw. Ook minister Jetten van Klimaat en Energie heeft reden tot zorg. De uitspraak van de RvS heeft namelijk ook gevolgen voor het aanleggen van windparken. Maar zelfs als het kabinet zijn uiterste best doet om de plannen voor het klimaat volgens afspraak uit te voeren, worden de doelen niet gehaald. Het Planbureau voor de Leefomgeving gaf eind oktober aan dat vermindering van de stikstof uitstoot met 55% in 2030 (ten opzichte van 1990) niet wordt gehaald.

Economische gevolgen

Natuurlijk heeft de uitspraak van de Raad van State ook economische gevolgen. Dat komt slecht uit, want Nederland stevent toch al op een recessie af. Die wordt onder meer veroorzaakt door de hoge inflatie, de forse rentestijging en de onzekere situatie vanwege de oorlog in Oekraïne. De uitspraak is het gevolg van een procedure aangespannen door Mobilisation for the Environment. Deze zaak ging om een bouwproject in de Rotterdamse haven, maar heeft gevolgen voor alle bouwplannen. De Raad maakt in de uitspraak duidelijk dat ‘bouwprojecten met een groot belang’ wel kunnen doorgaan, mits de natuurschade wordt gecompenseerd. Er is volgens de uitspraak dan ook geen sprake van een directe bouwstop. Maar desondanks zijn de gevolgen groot. De enige optie die er nu nog ligt is de stikstofuitstoot drastisch verminderen. Dat kan alleen door zware industrie en intensieve veehouderij aan te pakken. Dit is echter een proces van jaren. Hoewel Tweede Kamerleden pleiten voor minder vrijblijvendheid en vrijwilligheid op dat punt, is er nog een lange weg te gaan.

Bron: NRC