Eigendom vs. erfgoed: bewoners strijden tegen gemeentelijke monumentstatus

Een huis met historie of beperking?

Twee eigenaressen van een twee-onder-een-kapwoning in Muiderberg staan tegenover de gemeente Gooise Meren, die hun huis wil aanwijzen als gemeentelijk monument. De vrouwen zien dit echter niet als een eer, maar als een beperking van hun eigendomsrecht. Hun woning, zo stelt de gemeente, zou door de chaletstijl en zijn ligging een belangrijk cultureel erfgoed uit het eind van de negentiende eeuw vertegenwoordigen. Maar de eigenaressen zijn het hier niet mee eens. Zij zien geen chaletstijl en wijzen erop dat diverse verbouwingen de historische waarde van het pand hebben aangetast.

Verlangen naar vroeger

Muiderberg was aan het einde van de negentiende eeuw een populaire badplaats voor Amsterdammers die even wilden ontsnappen aan de stadse drukte en vervuiling. De gemeenteambtenaar legt uit dat de woning van de vrouwen perfect past binnen die historische context: een periode waarin de badcultuur opkwam en mensen een sterke drang voelden naar natuur en frisse lucht. De chaletstijl van het huis verwijst volgens de gemeente naar de Alpen, een geliefde vakantiebestemming in die tijd, en vormt daarmee een tastbare herinnering aan deze culturele ontwikkeling.

Tegenstand van de bewoners

De eigenaressen vinden deze redenering onbegrijpelijk. Een van de vrouwen, zichtbaar geëmotioneerd, spreekt de bestuursrechter toe. Ze benadrukt dat de woning totaal niet meer authentiek is, zeker niet na de verbouwingen die onder meer kunststof kozijnen hebben opgeleverd. Daarnaast wijst ze op de praktische nadelen die de monumentstatus met zich meebrengt. Ze voelt zich beperkt in haar eigendomsrechten, omdat ze voortaan voor elke wijziging aan haar huis goedkeuring van de gemeente nodig heeft.

De gemeente verdedigt haar besluit

De gemeenteambtenaar begrijpt dat de aanwijzing van hun woning als gemeentelijk monument een grote impact heeft op de bewoners. Toch vindt hij dat de monumentstatus noodzakelijk is om de geschiedenis van Muiderberg te beschermen. Hij benadrukt dat het eind van de negentiende eeuw, de tijd waarin de woning werd gebouwd, nog onvoldoende wordt erkend in de gemeente. Daarom is het belangrijk dat panden zoals deze worden beschermd, ook al komt dat met praktische en financiële nadelen voor de huidige bewoners.

Het oordeel van de rechter

De rechter is uiteindelijk van mening dat de gemeente haar besluit voldoende heeft onderbouwd. Hoewel hij erkent dat de aanwijzing als monument de bewoners beperkt in hun eigendomsrecht, weegt het belang van het beschermen van het erfgoed zwaarder. De mogelijkheden voor verbouwingen waren volgens de rechter al beperkt, ook voordat de woning de monumentstatus kreeg. Daarmee wordt het beroep van de vrouwen ongegrond verklaard, en blijft hun woning een gemeentelijk monument.

Bron: nrc.nl