Deskundigen zijn verdeeld over hoe de overheid de bouw kan steunen

De bouw heeft het moeilijk vanwege de coronacrisis. Nu lopen er nog projecten die wel zullen worden afgerond. Na de zomer van 2020 zal de situatie er aanzienlijk slechter voor staan is de verwachting. Financiële steun voor de bouw wordt dan ook toegejuicht. Maar deskundigen zijn niet positief over een opkoopregeling van nieuwbouwwoningen. Dit zou tot ‘perverse prikkels’ kunnen leiden. Een dergelijke regeling kan tot gevolg hebben dat er lukraak wordt gebouwd zonder goede onderbouwing van waarom daar en waarom dit soort huizen. Want ze worden immers toch wel verkocht. Desnoods aan het Rijk. Experts zijn daarom meer te spreken over het instellen van een grondinvesteringsfonds.

Kans op grotere risico’s door projectontwikkelaars

Projectontwikkelaars zullen met een garantie achter de hand grotere risico’s durven nemen. Zo stellen deskundigen. Wordt een huis niet voor de door hen beoogde prijs verkocht dan doen ze een beroep op de financiële steun en behalen zo toch de gewenste marge. Zeker in regio’s waar de woningmarkt naar verwachting snel weer zal aantrekken als de economie weer uit het dal klimt is dit een onwenselijke situatie volgens Korthals Altes.

Woningalliantie pleit voor vergaande steunmaatregelen

Het plan voor het garantiefonds werd eind juni 2020 gepresenteerd door de Woningalliantie, een samenwerkingsverband van diverse gemeenten en partijen als Bouwend Nederland en de Vereniging Eigen Huis. De alliantie pleit voor een breed pakket van maatregelen waarmee financiële steun voor de bouw wordt geregeld. Al vóór de coronacrisis presenteerde minister Ollongren van Binnenlandse Zaken het voornemen van de regering om 1 miljard euro beschikbaar te stellen om de bouwsector te ondersteunen. De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat er nu meer hulp nodig is om grote problemen en daardoor massaontslagen te voorkomen.

Breed pakket van voorstellen

Het garantiefonds is niet het enige plan dat de Woningalliantie presenteert. In het door hen gepresenteerde manifest wordt ook gepleit voor het toekennen van meer startersleningen met gunstige voorwaarden. Ook pleit men voor het geheel of in ieder geval gedeeltelijk afschaffen van de verhuurdersheffing. De alliantie is overigens niet bang voor ‘perverse prikkels’ als het garantiefonds er komt. Het is misschien ook niet eens nodig, maar er wordt voor gepleit om de voorbereidingen nu al te treffen zodat het fonds snel kan starten mocht het nodig zijn. Een garantieverlening kan worden ingetrokken als blijkt dat er misbruik van wordt gemaakt door een projectontwikkelaar, aldus luiden de voorstellen.

Grondinvesteringsfonds kent ook risico’s

Een grondinvesteringsfonds kent ook risico’s, zegt hoogleraar Edwin Buitelaar van de Universiteit Utrecht en tevens onderzoeker voor het Planbureau voor de Leefbaarheid. Het risico bestaat dat als er garanties komen voor de aankoop van grond zodat deze bouwrijp kan worden gemaakt, de prijs van de grond omhoog gaat. Volgens Buitelaar kan de overheid beter investeren in elektriciteit en infrastructuur. Dat is immers ook een taak van de overheid en is hoe dan ook nodig als er nieuwe woningen worden gebouwd.

Bron: Het Financieele Dagblad