CBS presenteert de Monitor Brede Welvaart

Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS, heeft de eerste Monitor Brede Welvaart gepresenteerd. Hij refereerde daarbij aan oud-president Robert Kennedy van de VS. Die gaf tijdens een toespraak op de Kansas University in 1968 al aan dat het Bruto Nationaal Product tekortschiet om de welvaart te kunnen aangeven. Niet alleen de optelsom van alle in een land geproduceerde producten is bepalend. In dit cijfer zijn immers geen begrippen als mededogen, wijsheid en moed meegeteld. Of zoals Kennedy het formuleerde “Het meet niet de dingen die het leven de moeite waard maken”.
De Monitor Brede Welvaart wordt voortaan jaarlijks gepresenteerd en gaat deel uitmaken van het Verantwoordingsdebat in de Tweede Kamer. In deze monitor worden niet alleen de bekende aspecten gemeten die een beeld geven van de Nederlandse economie. Er wordt ook gekeken naar indicatoren die minder voor de hand liggen maar die wel degelijk van invloed zijn op de welvaart in Nederland.

Nieuwe aspecten voor welvaart

De Monitor bekijkt ook sociaal-maatschappelijke en ecologische aspecten. Het gaat dan om zaken als de veiligheid op straat, de kwaliteit van het onderwijs en het vertrouwen in de lokale en landelijke overheid.

Stijgende en dalende trends

De welvaart in Nederland neemt toe, maar dat betekent niet dat het op alle fronten goed gaat. Stijgers zijn de domeinen Samenleving, Veiligheid en Wonen en Materiële welvaart en welzijn. Een negatieve trend is te zien binnen de domeinen Gezondheid, Werken en Leren en Milieu. Indicatoren voor die negatieve trends zijn onder andere minder tevredenheid over de hoeveelheid vrije tijd, gezondheidsklachten die onder meer met overgewicht te maken hebben en de terugloop van het aantal hectares beschermd natuurgebied.

Kijken naar de toekomst

Het CBS kijkt niet alleen naar het hier en nu maar ook naar de toekomst. De Monitor behandelt ook wat er nodig is om volgende generaties eenzelfde niveau van welvaart te laten beleven als de huidige generatie. Voor de toekomst ziet het er nu iets minder rooskleurig uit volgens de Monitor. Inkomsten uit fossiele brandstoffen dalen (terugdringen van de gaswinning, sluiten van kolencentrales), er is minder beschermd natuurgebied en ook de opgebouwde CO2-emissies spelen een rol. Het CBS kijkt ook naar de rest van de wereld. Wat is de invloed van Nederland op de welvaart in de wereld? Nederland heeft volgens het CBS een negatieve invloed op de welvaart elders. Maar dit wordt niet door iedereen onderschreven. Zo gaf minister Wiebes van Economische Zaken als commentaar op dit onderwerp in de Monitor dat 85% van de uit het buitenland gehaalde grondstoffen na bewerking door de chemische industrie in Nederland weer worden uitgevoerd en dus “teruggegeven”.

In de Monitor wordt niet alleen gekeken naar de welvaart op zich maar ook naar de verdeling. Hieruit blijkt dat de meeste welvaart nog steeds te vinden is bij mannen met een Nederlandse achtergrond. Niet-westerse Nederlanders scoren nog steeds op veel punten fors lager als het gaat om hun welvaart. De belangrijkste verklaring hiervoor is een lager opleidingsniveau en deze doelgroep is jonger dan de autochtone Nederlanders.

Bron: NRC Handelsblad