Brussel overweegt prijsplafond voor gas om torenhoge prijzen te temmen

Europese Commissie werkt aan ingreep op energiemarkt

De gasprijzen blijven stijgen en de Europese Commissie overweegt daarom opnieuw een prijsplafond om de markt te stabiliseren. Dit zou niet alleen de concurrentiepositie van Europese aanbieders verbeteren, maar ook de toegang tot betaalbare energie waarborgen. Bronnen melden aan de Financial Times dat Brussel nog geen definitieve keuze heeft gemaakt tussen een vast of dynamisch plafond, en ook de exacte hoogte is nog onbekend.

Deze maatregel maakt deel uit van een breder pakket dat later deze maand wordt gepresenteerd. Het plan zou ook mechanismen bevatten om prijsspeculatie door gashandelaren tegen te gaan, vooral in de zomer wanneer landen hun voorraden aanvullen. Niet iedereen is enthousiast: een groep van elf grote energiebedrijven heeft een brandbrief gestuurd aan commissievoorzitter Ursula von der Leyen, waarin ze waarschuwen voor verstoring van de markt en grotere prijsschommelingen.

Gasverbruik blijft stabiel ondanks hoge prijzen

Ondanks de stijgende kosten blijft het gasverbruik in Nederland nagenoeg gelijk. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat in 2024 ongeveer 30 miljard kubieke meter gas werd verbruikt, vrijwel hetzelfde als het jaar ervoor. Dit is opvallend, omdat in de voorgaande jaren het gasverbruik juist sterk daalde.

Vooral de industrie liet een forse stijging zien van 9%, met name in de chemische sector en raffinaderijen. Daarentegen daalde het gasverbruik voor elektriciteitsopwekking met 8%, mede door de inzet van duurzame energiebronnen zoals zon en wind. In de koude maanden van 2024 bood dit echter weinig verlichting: weinig zonuren en windstilte zorgden ervoor dat energiecentrales alsnog extra gas moesten verstoken.

Voorraad slinkt, import neemt af

Nederlandse gasvoorraden lopen terug en zijn nog maar voor een derde gevuld, terwijl de gemiddelde voorraad in Europa op 49% ligt. Dit komt mede doordat er minder gas wordt ingevoerd en gewonnen. In 2024 werd er 8,2 miljard kubieke meter minder geïmporteerd en de binnenlandse gasproductie daalde met 17%.

Voor het eerst sinds de energiecrisis in 2022 neemt ook de import van vloeibaar aardgas (LNG) af. De invoer uit de Verenigde Staten daalde met 18%, hoewel de VS nog steeds de grootste leverancier blijft. Dit heeft alles te maken met de prijsverschillen: Amerikaans gas is momenteel twee tot vier keer goedkoper dan Europees gas, wat de concurrentiepositie van Europese aanbieders onder druk zet.

Kan een prijsplafond de energiemarkt stabiliseren?

De Europese Commissie hoopt met een prijsplafond de markt te kalmeren, net zoals het in 2022 probeerde toen de energiecrisis op zijn hoogtepunt was. Destijds werd een plafond van €180 per megawattuur voorgesteld, maar dit trad nooit in werking omdat de gasprijs uiteindelijk onder die grens bleef.

Of de plannen dit keer wél effect gaan hebben, blijft onzeker. De energie-industrie vreest dat een prijsplafond juist voor meer volatiliteit zorgt, terwijl voorstanders hopen dat het prijsstijgingen in de hand houdt. Eén ding is zeker: zolang de gasmarkt onvoorspelbaar blijft, zal de discussie over ingrijpen voorlopig niet verstommen.

Bron: cobouw.nl