Bouwplannen dreigen vertraging op te lopen door krapte op het energienetwerk

Kampt de bouw al met de nodige problemen zoals de stikstofcrisis, gebrek aan gekwalificeerd personeel en schaarste aan bouwmaterialen, daar komt nu nog een probleem bij. De krapte op het elektriciteitsnetwerk. Steeds meer netbeheerders kondigen aan dat bedrijven niet meer kunnen worden aangesloten omdat er simpelweg geen plaats is. De capaciteit moet worden uitgebreid maar dat kost geld en tijd. Daar komt bij dat er steeds meer stroom nodig is omdat het gebruik van aardgas overal wordt afgebouwd. Ooit was de ruimte op het Nederlandse stroomnet bijna onuitputtelijk. Maar die tijden zijn voorbij en komen ook niet meer terug, zo waarschuwt Netbeheer Nederland.

Ruimte voor slim energiebeheer

De netbeheerders werken met man en macht om de capaciteit op het stroomnetwerk te vergroten. Maar in de toekomst moeten bouwers zich realiseren dat aansluiting niet vanzelfsprekend is. Er moet slim worden omgegaan met de beschikbare energie. Terug leveren door middel van zelf opgewekte stroom gaat een steeds grotere rol spelen, zo is de verwachting. Het Rijk besloot in 2016 dat er meer moest worden ingezet op zonne-energie, vanwege de problemen die het gebruik van biomassa bleek te veroorzaken. De netbeheerders moesten dit uit de media vernemen. Vanaf dat moment werd de situatie op de stroomnetwerken in Nederland steeds nijpender, totdat er in 2022 echt aan de bel moest worden getrokken.

Explosieve groei van zonneparken

De krapte op het elektriciteitsnetwerk wordt onder andere veroorzaakt doordat het aantal zonneparken fors groeide. In 2016 waren er 20, inmiddels zijn er in 2022 al ruim 200. Het klinkt zo mooi, een weiland volleggen met zonnepanelen. Maar de stroom die ze opwekken moet ook worden opgeslagen en gedistribueerd. En dat wordt lastig als de zonneparken worden gerealiseerd op plaatsen waar het stroomnet dat niet aankan, omdat de capaciteit te laag is. Dit geldt onder andere voor landelijk en dus relatief dunbevolkt gebied. De komende pakweg 6 jaar zijn er minimaal 13.000 nieuwe medewerkers nodig om het elektriciteitsnet te upgraden. De kans dat al die vacatures kunnen worden ingevuld is vrijwel uitgesloten, aldus Hans Peter Oskam, Directeur Beleid & Energietransitie bij Netbeheer Nederland.

Onvoldoende ruimte

Het probleem van te weinig personeel is niet het enige knelpunt, aldus Oskam. Provincies en gemeenten moeten ook beter opletten dat er voldoende ruimte wordt vrijgemaakt voor de uitbreiding van de infrastructuur voor de stroomvoorziening. Niet elke vierkante meter bouwgrond kan aan woningen of bedrijven worden besteed en als zodanig door architecten volgepland. Voordat er gebouwd gaat worden, moet er ruimte zijn voor de energie-infrastructuur. Op die manier lopen bouwers niet aan tegen het probleem dat er woningen worden gebouwd die niet op het elektriciteitsnet kunnen worden aangesloten omdat er onvoldoende capaciteit is.

Verdubbeling stroomnet

Om de krapte op het elektriciteitsnetwerk op te lossen moet de capaciteit tot 2030 ruim worden verdubbeld ten opzichte van pakweg 2020. Dat is een enorme opgave, aangezien de capaciteit de afgelopen jaren slechts een paar procent per jaar groeide. Jaarlijks moeten er 100.000 nieuwe huizen bij komen, maar die moeten ook op het stroomnet worden aangesloten. Dat is niet zomaar geregeld, waarschuwt Netbeheer Nederland. Een nieuw hoogspanningsstation bouwen duurt bijvoorbeeld gemiddeld 10 jaar. Veel van die tijd wordt besteed aan het vinden van een geschikte locatie. De problemen beginnen vaak al bij het bouwen, omdat er steeds vaker gebruik wordt gemaakt van elektrische machines in plaats van diesel. De bouwaansluiting moet daarom al flink zwaarder zijn dan voorheen.

Slim omgaan met de mogelijkheden

Om de problemen het hoofd te bieden moeten ook bouwers meedenken. Een buurtbatterij bijvoorbeeld die stroom opslaat die verdeeld kan worden. Het slim aansturen van warmtepompen. Maar los daarvan zal het alle hens aan dek zijn om iedereen van stroom te voorzien en de door de Autoriteit Consument en Markt voorgestelde maximale aansluittermijnen te kunnen halen.

Bron: Cobouw