Bouwambitie overheid verder onder druk

In 2022 werden er 74.000 nieuwe woningen opgeleverd. Dat aantal was conform de verwachting van de overheid. Maar of de regering aan het eind van 2023 nog steeds zo enthousiast is over het aantal nieuwe woningen, is maar zeer de vraag. In Zuid-Holland werden in 2023 de meeste nieuwe huizen gebouwd, 14.500. Noord-Holland (14.000) en Noord-Brabant (12.000) volgen op de tweede en derde plaats. Kijkend naar de procentuele groei staat Flevoland op de eerste plaats. Daar nam de woningvoorraad toe met 1,6%. Nederland heeft anno 2023 zo’n 8,1 miljoen woningen. Qua steden staat Amsterdam op de eerste plaats. In 2022 kwamen er in de hoofdstad 6.800 woningen bij. Daarmee steeg het aantal woningen in Amsterdam naar zo’n 475.000.

Geen 100.000 woningen per jaar

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) ziet het somber in voor de toekomst. Het kabinet zet in op 100.000 woningen per jaar. Maar dat aantal gaan we niet halen. Sterker nog, die 74.000 nieuwe huizen in 2022 was de piek. De komende jaren zal het aantal volgens het EIB alleen maar lager uitkomen. Er zijn meerdere oorzaken voor de verwachte daling. Hoge kosten en gestegen rente. Maar ook dalend aantal afgegeven vergunningen en minder bouwlocaties. Dat laatste komt onder andere door het aangescherpte stikstofbeleid. De Raad van State deed in november een uitspraak die ertoe leidt dat voor diverse locaties opnieuw berekeningen moeten worden gemaakt voor de CO₂ uitstoot. Dit leidt op zijn minst tot vertraging en wellicht tot het moeten schrappen van bouwplannen.

Teruglopende investeringen

Projectontwikkelaars worden ook terughoudender. De oplopende kosten zorgen ervoor dat ze afwachten met het doen van een aanbesteding. Bouwbedrijven merken dit: het aantal opdrachten loopt terug. Dat heeft weer tot gevolg dat de bouwers minder werk hebben en dus ook minder personeel kunnen aannemen. Die vertrekken vervolgens naar andere sectoren waar wel genoeg werk is. Mocht de markt weer aantrekken dan is het nog maar de vraag of het personeel weer terugkomt.

Overheidsmaatregelen gewenst

Om de ambitie voor voldoende nieuwe woningen in 2023 en volgende jaren te waarborgen is er actie nodig. De overheid zou bijvoorbeeld kunnen overwegen om de btw te verlagen voor bouwprojecten die hoog scoren op duurzaam bouwen. Daarnaast kan er worden gekeken naar garanties vanuit het Rijk voor de verkoop van te bouwen woningen. Een project start nu als zo’n 70 procent van de te bouwen woningen is verkocht. Met een garantie van het Rijk kan de bouw bijvoorbeeld al bij 50% starten. Tot slot willen projectontwikkelaars meer vrijheid bij het bepalen van het soort woningen. Nu zijn er strikte regels voor aantal sociale huurwoningen, huizen met middenhuur en koopwoningen.

Bron: Cobouw