Bodemdaling in Nederland kan leiden tot grote problemen met funderingen

De klimaatverandering zorgt in Nederland voor de nodige problemen. Eén daarvan is bodemdaling door een lager grondwaterpeil. Dit zorgt voor schade aan rioleringen en wegen en uiteraard ook aan huizen en andere gebouwen. Nu al daalt de bodem in grote delen van Nederland met een centimeter per jaar. Als de klimaatverandering in dit tempo doorgaat zal die daling na verloop van tijd nog veel sneller gaan.

1 Miljoen woningen met funderingsproblemen

Volgens schattingen van het KCAF (Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek) lopen ruim een miljoen huizen in Nederland risico als het gaat om bodemdaling. Een kwart van deze woningen heeft nu al problemen. Als er de komende 30 jaar niets wordt gedaan worden dat er dus nog veel meer. Bepaalde gemeenten in Noord- en Zuid-Holland hebben een zogenaamd ‘funderingsloket’. Daar kunnen inwoners terecht als ze funderingsproblemen hebben. Er is in bepaalde gevallen subsidie mogelijk voor sanering. Onder andere Amsterdam, Rotterdam, Dordrecht en Haarlem hebben zo’n loket.

Droge zomers

In de jaren 2018 tot en met 2020 was de zomer in Nederland extreem droog. Hierdoor steeg het aantal meldingen van funderingsproblemen door bodemdaling fors. Niet alleen in de Randstad, maar onder andere ook in Zeeland en Noord-Nederland. Was er eerder sprake van gemiddeld 1 melding er week, inmiddels zijn dat er tientallen per dag, zo meldt het KCAF. Vooral houten palen en ondiepe funderingen lopen schade op. Meldingen over problemen met de fundering komen inmiddels uit zo’n 180 Nederlandse gemeenten. Dat is ongeveer de helft van het totaal aantal gemeenten.

Huizen van vóór 1970

De grootste problemen komen voor bij woningen die zijn gebouwd vóór 1970. Het gaat om bijna 4 miljoen huizen, ongeveer de helft van de woningen in Nederland. Het KCAF schat in dat van deze woningen minstens 1 miljoen een nieuwe fundering nodig heeft in de komende 30 jaar. De kosten komen neer op gemiddeld 80.000 euro per woning. Nu draait de huiseigenaar op voor de hoge herstelkosten. Dit is niet fair, vindt het KCAF. De huiseigenaar heeft immers geen invloed op de ontstane situatie. Daarom pleit een collectief met onder andere het KCAF, De Vereniging Eigen Huis, overkoepelend orgaan Aedes van woningcorporaties en het Verbond van Verzekeraars voor een speciaal fonds. Verder dringt het collectief er bij de Rijksoverheid op aan om onderzoek te doen naar het herstel van funderingen. Als dit sneller en goedkoper kan scheelt dat immers aanzienlijk in de kosten.

Herstel van funderingen

Bedrijven die funderingen herstellen doen nu al van alles om de werkzaamheden zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Zo worden extra betonnen palen aangebracht. Ook wordt onderzocht of het mogelijk is om het rottingsproces van houten funderingen te stoppen. Bedrijven pleiten onder meer voor het schrappen van de BTW op herstelwerk vanwege bodemdaling. Ook zou de gemeente lagere bouwleges kunnen berekenen. Want ook de bedrijven die het herstelwerk uitvoeren zijn van mening dat huiseigenaren moeten worden gecompenseerd.

Bouwen op slappe grond

Het probleem met bodemdaling komt deels doordat er is gebouwd op slappe grond. In Rotterdam bijvoorbeeld is de oudste bebouwing op stevige grond gebouwd. Toen de stad werd uitgebreid trokken bouwers ‘de polders in’, waar de grond veel minder stevig is. Rotterdam staat niet op zichzelf, dit principe werd bij veel meer Nederlandse gemeenten toegepast. Om problemen in de toekomst te voorkomen moet er ‘bodembestendig’ worden gebouwd. Bij het realiseren van woningbouw moet veel nadrukkelijker rekening worden gehouden met de staat van de bodem en de te verwachten ontwikkeling in de komende pakweg 100 jaar.

Bron: Cobouw