Bio-based én stroomloos? Nieuw schoolgebouw Kampen wacht op aansluiting

Een duurzame school zonder elektriciteit

In Kampen staat een bijna voltooide basisschool klaar om haar deuren te openen. Het ‘meest circulaire kindcentrum van Nederland’, zoals het nieuwe schoolgebouw trots wordt genoemd, is zo goed als af. De wc’s zijn betegeld, het bio-based tapijt ligt klaar en zelfs de stopcontacten zijn duurzaam. Alles klopt — behalve één cruciaal detail: er is geen stroom.

De oplevering staat gepland voor 3 juni. Maar door netcongestie kan netbeheerder Enexis geen grootverbruikersaansluiting leveren. Zelfs op 1 september, als het nieuwe schooljaar begint, is die aansluiting nog niet gegarandeerd. De gemeente Kampen — opdrachtgever én aandeelhouder van Enexis — stapt daarom naar de rechter om de aansluiting af te dwingen.

Netcongestie frustreert maatschappelijke projecten

Het probleem speelt niet alleen in Kampen. Door de grote renovatie van het Nederlandse stroomnet — noodzakelijk om aan de groeiende vraag én teruglevercapaciteit te voldoen — worden aanvragers steeds vaker geconfronteerd met een ‘nee’. In Overijssel, waar Kampen ligt, kleurt de capaciteitskaart inmiddels rood.

Gemeenten, woningbouwprojecten en maatschappelijke voorzieningen zoals scholen en zorginstellingen botsen daardoor op een nieuw obstakel in de energietransitie: er is niet genoeg capaciteit op het stroomnet om alle nieuwe aansluitingen tijdig te realiseren.

Een rechtszaak tegen de netbeheerder

De gemeente Kampen twijfelt openlijk aan de onvermijdelijkheid van deze ‘nee’. Wethouder energietransitie Erik Faber vraagt zich af of de netcapaciteit echt volledig benut is, zeker nu er bestaande aansluitingen vrijkomen doordat twee oude schoolgebouwen worden gesloopt. Intern salderen, noemt hij het met een knipoog, maar Enexis houdt voet bij stuk: aanvragen worden op volgorde van binnenkomst behandeld, met prioriteit voor vitale instellingen zoals ziekenhuizen.

Kampen overwoog nog een creatieve omweg: drie aparte kleinverbruikersaansluitingen in plaats van één grootverbruikaansluiting. Maar ook dat werd afgewezen, omdat dit juridisch niet is toegestaan voor één WOZ-object. Uiteindelijk besloot het gemeentebestuur, gesteund door de schoolbesturen, de gang naar de rechter te maken. Ze hopen via een kort geding alsnog een snelle aansluiting af te dwingen.

Onderwijs versus infrastructuur

Het is een botsing tussen twee publieke belangen: de energietransitie en maatschappelijke voorzieningen zoals onderwijs. Voor wethouder Faber staat vast waar zijn prioriteit ligt. Hij wijst op de geplande uitbreiding van de stad met duizenden nieuwe woningen en vraagt zich hardop af of die straks ook ‘nee’ te horen krijgen.

Het nieuwe kindcentrum is voor de wijk Hanzewijk een belangrijk ankerpunt. Schooldirecteur Cora van Unen ziet hoe het huidige schoolgebouw piept en kraakt onder het groeiende leerlingenaantal. Ouders en leraren kijken reikhalzend uit naar de verhuizing. Maar zonder stroom is het gebouw niets meer dan een lege huls.

Dat uitgerekend een school die zó toekomstgericht is gebouwd straks mogelijk een dieselgenerator nodig heeft, voelt wrang. En ironisch. “Alles circulair, alles bio-based,” verzucht Van Unen, “en dan een ronkende aggregaat in de tuin.”

Bron: nrc.nl