Bezwaarprocedures zetten rem op woningbouw: tienduizenden woningen vertraagd

Bezwaarmakers frustreren woningbouwprojecten

In grote gemeenten dreigt de bouw van duizenden woningen flinke vertraging op te lopen door bezwaarprocedures. Inwoners die geen nieuwe woningen in hun buurt willen – ook wel ‘Nimby’s’ genoemd (Not In My Backyard) – vechten bouwplannen aan en zorgen ervoor dat opleverdata steeds verder opschuiven. Dit blijkt uit onderzoek van Vastgoedmarkt.

Voor projectontwikkelaars vormen deze bezwaren een grote uitdaging. Soms wordt een schikking getroffen, maar vaak mondt het uit in langdurige juridische procedures, met oplopende kosten en jarenlange vertragingen als gevolg. Juist nu de druk om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen hoog is, blijkt dit een forse hindernis.

Onduidelijk hoeveel projecten vastlopen

De onderzoeksredactie van Vastgoedmarkt vroeg de tien grootste Nederlandse gemeenten hoeveel bezwaarprocedures er lopen en welke projecten hierdoor geraakt worden. Maar duidelijke antwoorden bleven grotendeels uit. Veel gemeenten houden dit niet systematisch bij, waardoor de exacte impact lastig te bepalen is.

Sommige gemeenten, zoals Nijmegen en Groningen, konden wél cijfers geven. In Nijmegen lopen er vier procedures tegen bouwprojecten, goed voor 3.250 woningen. In Groningen gaat het om drie projecten met in totaal 201 woningen. Almere gaf aan geen bezwaarprocedures te hebben tegen woningbouw. In andere steden, zoals Amsterdam, Den Haag en Rotterdam, ontbreekt een helder overzicht.

Doorlooptijd juridische procedures loopt op

Uit aanvullend onderzoek van Sweco en Hekkelman Advocaten blijkt dat bezwaar- en beroepsprocedures steeds langer duren. In 2022 lag de gemiddelde behandeltijd nog op zestien maanden, maar in 2023 was dit al opgelopen tot twintig maanden. Met een totale ontwikkeltijd van gemiddeld tien jaar per bouwproject kunnen juridische procedures dus een flinke extra vertraging opleveren.

Volgens schattingen van Sweco heeft een derde van de geplande nieuwbouwwoningen in Nederland te maken met bezwaarprocedures. Dit zou betekenen dat van de 218.553 woningen die gepland staan tussen 2024 en 2027, ruim 70.000 woningen vertraging oplopen.

Zoeken naar oplossingen om vertraging te beperken

Hoewel bezwaarprocedures een recht zijn, zoeken beleidsmakers naar manieren om de impact op de woningbouw te verkleinen. Minister van Wonen Mona Keijzer (BBB) ziet kansen in snellere toetsing van bezwaren, betere participatie en meer duidelijkheid in beleid en normeringen. Ook wordt onderzocht of beroepsprocedures versneld kunnen worden met een nieuw verlofstelsel.

Daarnaast pleiten experts voor het verminderen van financiële risico’s voor ontwikkelaars, zodat zij minder kwetsbaar zijn voor onverwachte vertragingen. Voorkomen is immers beter dan genezen: als bezwaarprocedures effectiever worden afgehandeld, kan de woningbouw eindelijk de benodigde versnelling maken.

Bron: cobouw.nl