De autovrije wijk – hoe wordt het leven voor de bewoners?

31 januari 2023

Er zullen in de toekomst meer autovrije wijken komen in Nederland. In Utrecht, langs het Merwedekanaal, komt er in ieder geval eentje. Hoe wordt het leven in deze ‘wijk van de toekomst’ voor de mensen die er straks gaan wonen? De bedoeling is dat er 6.000 woningen komen, genoeg voor zo’n 10.000 bewoners. Daarnaast komen er 21.000 parkeerplekken. Voor fietsen welteverstaan. Want auto’s zijn in de wijk niet welkom.

Geen parkeerplaatsen

In de wijk Merwede in Utrecht komen geen parkeerplaatsen voor auto’s. Er komen ook geen wegen die specifiek voor auto’s zijn bedoeld. Geen verkeerslichten. De wijk wordt gedomineerd door wandel- en fietspaden. Het is niet zo dat de toekomstige bewoners van de nieuwe wijk in Utrecht geen auto meer mogen hebben. Die kunnen ze parkeren in één van de garages aan de rand van de stad. Daar hangt wel een prijskaartje aan van zo’n 200 euro per maand. Een plek is niet gegarandeerd, ongeveer 25% van de bewoners kan er terecht. Een mobiliteitsbedrijf gaat elektrisch vervoer voor de wijk verhuren. Denk aan elektrische (bak)fietsen, elektrische scooters en ook elektrische auto’s en busjes. Maar die laatsten mogen de wijk niet in, want autovrij geldt ook voor elektrische auto’s.

Succes is onzeker

Natuurlijk is deze wijk een project voor pioniers. Veel is nog onzeker. Want het is nog even afwachten of er genoeg mensen zijn die in dit soort autovrije wijken willen wonen. En er zijn nog genoeg zaken die moeten worden opgelost. Winkels bevoorraden, hoe gaat dat in zijn werk zonder vrachtwagens? En als er brand uitbreekt, gaat die dan geblust worden door à la De Smurfen emmers water door te geven? Dat auto’s de wijk niet in mogen betekent ook niet dat het er per definitie rustig wonen is. Merwede krijgt de hoogste bevolkingsdichtheid van de hele gemeente Utrecht. Er komt veel hoogbouw om zo veel mogelijk mensen te kunnen huisvesten. Daarnaast moet de wijk uiteraard ook heel groen worden. De dichtheid wordt nu berekend op 40.000 personen per vierkante kilometer. Dat is 10 keer meer dan het huidige gemiddelde in Utrecht.

De autovrije wijk – hoe wordt het leven voor de bewoners

Binnentuinen

De huizenblokken in de wijk Merwede krijgen voornamelijk binnentuinen. Die kunnen gezamenlijk gebruikt worden door de bewoners. Een speelplek voor de kinderen maar ook een plek om elkaar te ontmoeten. Om te voorkomen dat het hangplekken worden voor jeugd uit de buurt of voor daklozen gaan de binnentuinen ’s nachts dicht. De wijk krijgt uiteraard allerlei voorzieningen zoals supermarkten, twee basisscholen en een middelbare school, horeca en sportvoorzieningen. Deze voorzieningen zijn allemaal op loop- of fietsafstand. Ook pakketbezorgers mogen met hun auto de wijk niet in. Wie een wasmachine bestelt kan deze met een elektrisch karretje, te huur bij de mobiliteitswinkel, naar zijn huis transporteren. Hoe bezorgers die dergelijke apparaten ook aansluiten voor de klant hierover denken, is nog even afwachten. Net zoals hoe de toekomstige bewoners hun inboedel straks gaan verhuizen als de verhuiswagen niet verder komt dan de rand van de wijk.

Afvalverwerking

De vuilniswagen mag uiteraard ook de wijk niet in. Daarom worden er zogenaamde afvalperscontainers geplaatst. Die geven zelf een seintje als ze vol zijn. Dan kan hij worden opgehaald door een elektrische, kleine vuilniswagen. De kosten hiervoor zijn wel fors hoger. Bewoners gaan dan ook flink meer betalen aan afvalstoffenheffing. Hoewel de voorstanders menen dat ‘dit nu eenmaal bij vernieuwing hoort’ is dit een punt van zorg voor de Utrechtse gemeenteraad. Er wordt voor vervoer met gewone auto’s uiteraard een uitzondering gemaakt. Voor de hulpdiensten bijvoorbeeld of voor een lijkwagen als iemand overlijdt. En nee, volgens de gemeente hoeven de bewoners ook niet te verhuizen met een bakfiets. Omdat de straten niet berekend zijn op auto’s zal er mogelijk schade ontstaan als de brandweer moet uitrukken. Dat risico is ingecalculeerd, aldus de verantwoordelijke stedenbouwkundige.

De wijk moet zich bewijzen

Wie uiteindelijk kiest voor een woning in Merwede is nog even afwachten. Er wordt een mix van huizen gebouwd. Sociale huur, middensegment koop en huur en hoger segment koop en huur. Het wordt ook afwachten in hoeverre mensen die minder mobiel zijn hier hun draai vinden. Ouderen en mensen met een beperking die geen auto voor de deur kunnen zetten zullen wellicht afhaken. De voorstanders hebben er alle vertrouwen in dat het project gaat slagen. De tijd zal leren of ze gelijk krijgen.

Bron: NRC