Ambitie van 100.000 nieuwe woningen per jaar onrealistisch

Het kabinet heeft de ambitie om jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen. Deze doelstelling lijkt echter moeilijk haalbaar te zijn, vooral gezien de huidige woningbouwplannen voor de middellange termijn. Volgens gegevens uit de Cobouw Bouwberichten-database zijn er momenteel 6.300 lopende bouwprojecten, goed voor in totaal 970.000 woningen. Deze cijfers komen overeen met een eerdere analyse van de plancapaciteit, waarin werd uitgegaan van 971.000 woningen.

Harde en zachte bouwplannen

De bouwprojecten in de database variëren van volwassen tot embryonale plannen. Een voorbeeld van een groot project in een vroeg stadium is Eemvallei Stad, een nieuwe stad van 50.000 woningen tussen Almere en Zeewolde. Sinds de aankondiging in 2021 is er echter weinig voortgang geboekt. Dit illustreert waarom in woningbouwanalyses vaak onderscheid wordt gemaakt tussen harde en zachte plannen. Harde plannen zijn verder gevorderd en hebben doorgaans een architect betrokken en groen licht voor de bouw. Zachte plannen bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn minder zeker.

Regionale verschillen in bouwprojecten

Er zijn aanzienlijke regionale verschillen in de pijplijn voor woningbouw. In Flevoland zijn er bijvoorbeeld 100.000 woningen in vroege planfases en slechts 5.000 in meer concrete fases, wat voornamelijk te wijten is aan de plannen voor Eemvallei Stad. De provincies Noord- en Zuid-Holland hebben daarentegen relatief veel woningen in harde projectfases. Wanneer de bouwpijplijn per provincie wordt vergeleken met de woondeals, blijkt dat de geplande bouwprojecten in Noord- en Zuid-Holland, evenals in enkele andere provincies, in lijn liggen met de gemaakte afspraken. In andere provincies, zoals Gelderland en de drie zuidelijke provincies, blijven de plannen echter flink achter bij de opgaven.

Onhaalbaarheid van het bouwdoel

Hoewel er voldoende plannen zijn om woningen te realiseren, lijkt het kabinetsdoel om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen te ambitieus. De pijplijn voor de periode 2024-2027 toont aan dat er dit jaar 73.000 woningen gepland staan, en in de komende twee jaar respectievelijk 85.000 en 81.000 woningen. De meeste hiervan zijn al vergund of in uitvoering, wat betekent dat er weinig ruimte is voor groei van de pijplijn.

In 2023 zijn er slechts 55.000 vergunningen verleend voor nieuwbouwwoningen, wat aanzienlijk lager is dan het streefcijfer. Er is echter een lichte kentering zichtbaar in de eerste vier maanden van 2024, waarin bijna 24.000 vergunningen zijn verleend, vergeleken met 19.000 in dezelfde periode vorig jaar.

Verwachte productie en plancapaciteit

De prognoses voor de woningproductie laten zien dat de productie in 2024 zal teruglopen, maar in 2025 weer enigszins zal herstellen. Deze voorspellingen komen overeen met schattingen van onder andere ING en Bouwkennis, die uitgaan van respectievelijk 65.000 en 68.000 nieuwbouwwoningen. Volgens ABF Research zal de woningbouw naar verwachting snel herstellen van de huidige dip, geholpen door betere economische omstandigheden zoals lagere hypotheekrentes en loonstijgingen.

De huidige plancapaciteit lijkt voldoende om de woningbouwopgave de komende jaren te realiseren. Mona Keijzer, minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, werkt aan verdere uitwerking van de plannen uit het hoofdlijnenakkoord, die na de zomer aan de Tweede Kamer worden gepresenteerd.

Focus op meergezinswoningen

In de afgelopen decennia is er een verschuiving zichtbaar naar meergezinswoningen, zoals appartementencomplexen. Deze trend zet zich voort, met appartementen die in de komende jaren ruim 60 procent van de woningbouwpijplijn zullen uitmaken. Deze complexen bevatten vaak huurwoningen, wat resulteert in een toename van het aantal huurwoningen binnen de totale woningvoorraad.

Belangrijke bouwprojecten en aannemers

In de eerste helft van 2024 zijn er al 313 projecten opgeleverd, goed voor ruim 18.000 woningen. Enkele van de grootste projecten zijn Olympiade in Amstelveen en BUUR in Utrecht Leidsche Rijn. De aannemer met de hoogste projectwaarde voor woningbouwprojecten met oplevering in 2024 is het Italiaanse Rizzani de Eccher, die onder andere de Y-Towers in Amsterdam bouwt. Andere prominente aannemers zijn Nikkels uit Twello en Dura Vermeer. Synchroon en BPD zijn toonaangevende projectontwikkelaars met meerdere grote projecten in uitvoering.

Bron: cobouw.nl