De strijd tussen feiten en aannames

Gedragspsycholoog Ben Tiggelaar verdiept zich graag in het menselijk brein. En daarbij is hij op een bijzonder fenomeen gestuit. Veel mensen kunnen feiten niet goed van aannames onderscheiden. Oftewel: Ze upgraden een aanname graag tot feit. Als in een vergadering wordt gesteld dat het aantal bezoekers van de website terugloopt dan is dat een feit. Dit kun je immers checken aan de hand van statistieken. Maar als vervolgens wordt gesuggereerd dat dat komt omdat er te weinig filmpjes op de website staan dan is dat een aanname. Het zal immers nog moeten blijken of het plaatsen van meer filmpjes ertoe zal leiden dat de website beter wordt bezocht.

Wat is de juiste aanpak van een probleem?

Bij een complex probleem is het verstandig om niet meteen conclusies te trekken. Stel je gaat in het voorbeeld van de filmpjes op de website direct een art director in de arm nemen die kekke filmpjes kan maken voor je website. Zonder verder ergens over na te denken geef je hier veel geld aan uit. Dat is niet verstandig. Je moet in zo’n geval “verdiepen, verbreden en verlengen” volgens psycholoog Tony Schwartz, die hierover een artikel schreef in de Harvard Business Review. Verdiepen betekent dat je onderzoekt wat je nog niet weet over deze kwestie. Verbreden wil zeggen dat je andere deskundigen eerst om hun mening vraagt. Verlengen tenslotte staat voor het vinden van een oplossing die ook op langere termijn het gewenste effect zal hebben.

Laat je niet te snel tot conclusies verleiden

Aannames kunnen dodelijk zijn. Om te voorkomen dat je te snel een aanname doet die wellicht niet gaat leiden tot het gewenste effect is er een handig ezelsbruggetje: To ASSUME makes an ASS out of U and ME. Deze niet te missen uitspraak is afkomstig uit de boeken van Lee Child over Jack Reacher, een favoriete schrijver van Tiggelaar.