Een wollen woning uit de printer? In Rotterdam kan het al

Duurzaam bouwen met wol als bouwmateriaal

Een huis printen van schapenwol klinkt misschien als een grap, maar in Rotterdam krijgt het idee steeds meer vorm – letterlijk. Ontwerper Christien Meindertsma ontwikkelde een techniek om 3D-constructies te vilten van gewassen wol, zonder lijm of bindmiddelen. In het milieucentrum De Her is al een eerste resultaat te zien: een metersbrede wand van puur Rotterdamse wol, geprint met een ‘wobot’ – een robotarm die zelfstandig en nauwkeurig print.

De constructie oogt zacht en natuurlijk, maar is verrassend stevig. Volgens Meindertsma kun je hiermee niet alleen wanden maken, maar op termijn zelfs een volledig huis. De combinatie van duurzaamheid, herbruikbaarheid en isolerende eigenschappen maakt wol als bouwmateriaal onverwacht interessant.

Van afvalproduct tot waardevolle grondstof

In Nederland wordt jaarlijks zo’n 1,2 miljoen kilo schapenwol weggegooid of zelfs verbrand. Alleen al de Rotterdamse schaapskudde van herder Martin Oosthoek levert jaarlijks 5.000 kilo op – grotendeels zonder bestemming. Witte wol levert nauwelijks iets op, gekleurde wol kost de herder zelfs geld om af te voeren.

De gemeente Rotterdam wilde daar verandering in brengen en vroeg Meindertsma om mee te denken over een nieuwe toepassing. Uit haar onderzoek bleek dat de kwaliteit van de lokale wol verrassend goed is. Maar in plaats van ouderwets weven of spinnen, besloot ze te kijken naar innovatieve toepassingen – en dat leidde tot een moderne 3D-vilttechniek.

De wobot print zonder lijm of chemie

Samen met technici van Tools for Technology bouwde Meindertsma een compacte 3D-printer die werkt met een robotarm. In de printerkop zitten naalden met kleine weerhaakjes die een draad wol stevig vastprikken in een onderlaag. Dat gebeurt met grote snelheid en precisie. Het resultaat: een stevige, flexibele wollen constructie die direct bruikbaar is – zonder drogen, uitharden of chemische toevoegingen.

Zelfs een gevel afwerken kan, met behulp van lanoline – een natuurlijke vetstof uit wol. Zo wordt de constructie waterdicht en brandwerend. En dankzij een extra machine, gefinancierd door het Dinamo Fonds, kunnen straks ook bouwblokken van wol worden gemaakt. Daarmee komt een volwaardige wollen woning ineens wel heel dichtbij.

Grote potentie voor circulair bouwen

De toepassing van wol past perfect bij de filosofie van De Her, dat volledig gebouwd is met hergebruikte materialen. Volgens Carolien van Eykelen van de gemeente Rotterdam biedt Meindertsma’s techniek een kansrijk alternatief voor schuimrubber, latex en andere kunstmaterialen.

De wollen wand die nu te zien is, dient de komende maanden als proefopstelling. Onderzocht wordt onder meer hoe goed de constructie geluid en warmte isoleert. Als de metingen positief uitvallen, liggen grootschalige toepassingen binnen handbereik.

Meindertsma hoopt dat bouwpartijen het aandurven om de techniek verder te verkennen. “Er is zoveel wol beschikbaar, en nu hebben we de techniek om er echt iets mee te doen. Ik denk dat een huis van wol stil, behaaglijk én duurzaam kan zijn – het klinkt lief, maar het is gewoon sterk spul.”

Bron: cobouw.nl