Makelaar onder het vergrootglas: transparantie woningverkoop blijft achter

Verbeterplan woningverkoop blijft hangen in goede bedoelingen

Minister Mona Keijzer wil dat makelaars beter hun rol pakken in het eerlijker maken van het koopproces van woningen. Hoewel er al een verbeterplan ligt – opgesteld na jaren van klachten over oneerlijke praktijken op de woningmarkt – blijken veel afspraken daarvan nog steeds niet of nauwelijks nageleefd te worden. Zo wordt het verplichte biedlogboek vaak niet gedeeld met kandidaat-kopers en worden biedingen niet meteen doorgestuurd naar verkopers.

In een brief aan de Tweede Kamer benadrukt Keijzer dat het verbeteren van het koopproces begint bij de sector zelf. Makelaars en brancheorganisaties moeten hun verantwoordelijkheid nemen, vindt ze. En als dat niet gebeurt? Dan sluit ze aanvullende regelgeving niet uit, hoewel ze erkent dat daar nog de nodige haken en ogen aan zitten.

Vertrouwen herstellen in een verhitte woningmarkt

De roep om meer transparantie komt niet uit de lucht vallen. In de afgelopen jaren klonken er steeds luider klachten over makelaars die onderling zouden samenspelen of onduidelijk waren over biedingen. Om het vertrouwen van kopers en verkopers te herstellen, werd daarom het zogeheten Verbeterplan Koopproces ingevoerd, gedragen door brancheorganisaties als NVM, VBO en Vastgoedpro.

Een belangrijk onderdeel van dat plan was de invoering van een biedlogboek, waarmee bieders kunnen zien welke andere biedingen er op een woning zijn gedaan. Zo’n logboek moest zorgen voor meer openheid en eerlijkheid, maar de praktijk blijkt weerbarstig. Niet alleen zijn veel makelaars terughoudend met het delen ervan, ook de technische samenwerking tussen de brancheorganisaties liep al snel spaak.

Onenigheid in de branche bemoeilijkt de voortgang

De spanningen liepen zó hoog op dat de grootste brancheorganisatie, NVM, weigerde om nieuwe, aangescherpte regels voor het biedlogboek te ondertekenen. Keijzer noemt dit in haar brief ‘jammer’, maar laat tussen de regels door ook merken dat het geduld op raakt. Volgens de NVM zouden de nieuwe regels de verkoopvrijheid van huiseigenaren beperken. De andere brancheorganisaties, die wél instemden, bestrijden dat standpunt.

Ondertussen loopt het verbeterplan vast, precies op het punt waar het meeste winst te behalen valt: transparantie. Een evaluatie door onderzoeksbureau Rigo laat zien dat makelaars nog te vaak slordig omgaan met het proces rond biedingen, bezichtigingen en informatievoorziening. De aanbeveling? Een serieuze verbeterslag.

Nieuwe afspraken in de maak

Om die verbeterslag daadwerkelijk te forceren, wil Keijzer nu concrete afspraken maken met de brancheorganisaties. Die gesprekken staan op de agenda, waarbij zelfs verplichte jaarlijkse audits niet uitgesloten zijn. Zo hoopt ze de sector aan te sporen tot wat zij noemt ‘proactieve handhaving’.

Het is duidelijk dat het geduld van de overheid opraakt. Keijzer blijft vooralsnog inzetten op overleg, maar als de zelfregulering niet werkt, lijkt verdere overheidsingrijpen slechts een kwestie van tijd.

Bron: fd.nl