De abominabele staat van de Nederlandse schoolgebouwen

Veel schoolgebouwen in Nederland zijn in een zeer slechte staat. Het gaat naar schatting om maar liefst 6300 panden. Daaronder is ook het Huygens Lyceum in Eindhoven. Het pand stamt uit 1963 en is toe aan renovatie, of zelfs aan vervanging. De vloeren rotten, er loopt een brandwacht vanwege brandgevaar, en er ligt een lekkende olietank onder het gebouw. Daarom verhuist de school begin 2019 naar een ander pand in de buurt.

Ook het Lorentz Casimir Lyceum in Eindhoven is er slecht aan toe. Er zitten gaten in de kozijnen en de ramen mogen niet open omdat kinderen naar buiten zouden kunnen vallen. De leidingen rotten weg en er zitten barsten in het glazen dak. Bij het Van Maerlantlyceum is de grond verzakt. De nooduitgang kan hierdoor haast niet meer open. Er is te weinig licht in de lokalen en het ruikt er naar mos.

De rol van de gemeente bij schoolgebouwen

De schoolgebouwen in Eindhoven zijn slechts het topje van de ijsberg. In het hele land staan dit soort slecht onderhouden scholen. Ze zullen niet zomaar instorten, maar de situatie is wel onwenselijk. In Eindhoven komen leraren thuis met hoofdpijn doordat er weinig frisse lucht is. Leerlingen zijn onrustig door de te krappe lokalen.

De gebouwen zijn eigendom van de gemeente. De scholen krijgen geld van het rijk voor onderhoud. De gemeente krijgt geld van het rijk voor nieuwbouw. Wie renovaties betaalt, is onduidelijk. De gemeente start niet met nieuwbouw omdat ze weten dat de scholen verantwoordelijk zijn voor onderhoud. De scholen vragen de gemeente steeds om nieuwbouw. Er is geen goede samenwerking en de gemeente en de scholen komen er dus niet uit.

Vanwege deze problematiek hebben de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en schoolbestuurders een plan gepresenteerd. Het doel is dat het ministerie van Onderwijs het gaat verplichten aan de gemeentes om plannen te maken voor onderwijshuisvesting die minimaal zestien jaar vooruitkijken. Ook zijn volgens het plan de kosten van renovatie van schoolgebouwen voor de gemeentes. Scholen willen zelf ook in het gebouwen kunnen investeren.

Te weinig geld

Door de onduidelijkheid wat wiens verantwoordelijkheid is, gebeurt er in Eindhoven nu niks. Scholen en gemeentes krijgen geld, maar wie wat betaalt, blijft vaag. Hierdoor hebben de scholen het gevoel dat ze niet belangrijk zijn. Toch zegt de gemeente dat het geen discussiepunt is dat de panden aangepakt moeten worden. Er is gewoon te weinig geld.

De renovaties zijn veel duurder dan verwacht. Dit komt volgens de gemeente onder andere door de strenge bouw- en energienormen waar panden aan moeten voldoen. Hierdoor is er een tekort is van tientallen miljoenen. De stijgende huizenprijsen helpen ook niet mee. Ondertussen gebeurt er niks. De scholen zelf zien het als geld weggooien als ze reparaties laten doen aan de vervallen panden. Daarom vindt er vrijwel geen onderhoud meer plaats.

Plannen voor de lange termijn

Het probleem beperkt zich niet tot Eindhoven. In heel Nederland zijn dit soort patstellingen te vinden. Zowel scholen als gemeentes hebben te weinig geld voor structurele oplossingen. Hierdoor komen ze niet uit de neerwaartse spiraal. Afspraken met het Rijk en de provincies zijn noodzakelijk, volgens onderwijshuisvestingsexpert Marco van Zandwijk. Die afspraken moeten zeker vijftien tot twintig jaar vooruitkijken. Hierin moet staan wie wat betaalt, welke kosten eraan komen, en hoe gebouwen energieneutraal gemaakt kunnen worden. Er is duidelijkheid nodig met een langetermijnvisie.

Bron: FD.nl