Opruimen van pfas wordt miljardenpost voor overheid

De aanpak van pfas-vervuiling in bodem en water dreigt een enorme kostenpost te worden voor de Nederlandse overheid. Uit een onderzoek van het FD en platform Investico blijkt dat de kosten oplopen in de miljarden. Nederland telt duizenden verontreinigde locaties, en het probleem lijkt slechts het topje van de ijsberg te zijn.

Waarom pfas een probleem is

Pfas, ook wel ‘forever chemicals’ genoemd, zijn niet-afbreekbare stoffen die schadelijk kunnen zijn voor het immuunsysteem en de vruchtbaarheid. Hoewel heel Nederland bedekt is met een dun laagje pfas, bevinden de zwaarst vervuilde plekken zich vaak op oude fabrieksterreinen en brandweeroefenterreinen. Deze locaties moeten vaak gesaneerd worden, zeker als er plannen zijn voor nieuwbouw. Bij saneringen worden hoge kosten gemaakt, die meestal op de overheid worden afgewenteld, omdat de vervuilers vaak failliet zijn of hun verantwoordelijkheid ontlopen.

De kosten lopen op

Het opruimen van pfas is peperduur. Bij 28 projecten werd al €70 miljoen uitgegeven, waaronder €11 miljoen voor een oud fabrieksterrein in Enschede en €22 miljoen voor de voormalige legerbasis in Soesterberg. De saneringskosten zijn vaak buitensporig hoog in verhouding tot de milieuwinst. Zo kostte het in Doetinchem meer dan een miljoen euro om slechts 34 gram pfas uit de grond te verwijderen.

Saneren of versoepelen?

Steeds meer experts pleiten ervoor om de huidige aanpak te herzien. Volgens bodemadviseur Arne Alphenaar wordt te vaak gekozen voor nul risico bij saneringen, wat leidt tot extreem dure projecten. Hij stelt dat de saneringsnormen versoepeld moeten worden om het proces betaalbaar te houden. Tegelijkertijd wordt er ook gewezen op de rol van producenten. Volgens deskundigen zoals Ali Ling, die onderzoek doet naar de wereldwijde pfas-problematiek, is restrictie bij de bron de enige logische oplossing. “De beste plek om pfas aan te pakken, is de fabriek waar ze worden geproduceerd,” aldus Ling.

Het risico voor nieuwbouwprojecten

Pfas-vervuiling vormt een groot obstakel voor bouwprojecten. De hoge kosten van sanering kunnen leiden tot vertraging of zelfs annulering van plannen. Ook in Vlaanderen, waar alle lozers van pfas in kaart zijn gebracht, onderzoekt de overheid een versoepeling van de regels om de bouw betaalbaar te houden. In Nederland ontbreekt zo’n overzicht nog. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verwacht pas in 2032 een lijst van vervuilers en lozingen op te kunnen leveren.

Voor vastgoedprofessionals onderstreept de pfas-problematiek de noodzaak van strategisch omgevingsmanagement. Het wordt steeds belangrijker om bij ontwikkelingsprojecten rekening te houden met mogelijke saneringskosten en regelgeving.

Bron: fd.nl