Tienduizenden nieuwe woningen voor ASML-medewerkers: dorpskarakter onder druk?

Brabant maakt zich op voor een schaalsprong

De florerende hightechsector rond chipmachinemaker ASML drijft de vraag naar woningen in Zuidoost-Brabant flink op. Om de verwachte instroom van 72.000 nieuwe arbeidskrachten te huisvesten, moeten er voor 2040 honderdduizend extra woningen worden gebouwd. Deze plannen stuiten op enthousiasme én zorgen, vooral in dorpen zoals Eersel en Maarheeze, waar bewoners vrezen dat het dorpskarakter verloren gaat.

In Eersel, gelegen ten zuidwesten van Eindhoven, zou het aantal woningen met meer dan 60% moeten groeien. Voor raadslid Jeanne Adriaans is dat teveel. “We moeten vooral bouwen voor starters en senioren, maar niet in een tempo dat de identiteit van ons dorp aantast,” zegt ze. Voor haar staat het behoud van de gemeenschap voorop: een plek waar iedereen elkaar kent en waar het, zoals ze zegt, “gezellig blijft.”

Kansen en uitdagingen in Maarheeze

Ook Maarheeze, een forensendorp met een gunstige ligging aan de A2 en een eigen treinstation, staat voor forse uitbreiding. Volgens regionale plannen zouden er vierduizend woningen bij moeten komen, waardoor het dorp bijna drie keer zo groot wordt. Voor jongeren zoals Robin Bijnen (16) is dat goed nieuws: “Zolang het geen stad wordt, lijkt het me fijn als er meer woonruimte komt.” Zijn moeder Miranda Overdulve voegt toe dat een groter aanbod hard nodig is. “Toen ik in 2021 dringend een woning zocht, kon ik er alleen één krijgen door op de urgentielijst te staan.”

Toch is er scepsis. Bewoners wijzen op eerdere nieuwbouwprojecten die traag vorderden en vragen zich af hoe de gemeente nu duizenden extra woningen wil realiseren. Bovendien speelt de vraag hoe de uitbreiding moet samengaan met het behoud van het dorpshart en bestaande voorzieningen, zoals de basisschool en het beperkte winkelaanbod.

De balans tussen groei en gemeenschap

De gemeenten in de regio zien de schaalsprong niet alleen als een noodzaak, maar ook als een kans. Meer woningen kunnen vergrijzing tegengaan, jongeren in het dorp houden en voorzieningen versterken. Maar wethouders zoals Karel Boonen van Cranendonck erkennen de uitdagingen. “Groei moet zorgvuldig gebeuren. We willen niet twee aparte dorpen creëren – een oude en een nieuwe kern.”

De schaalsprong roept ook nostalgische herinneringen op aan eerdere groei, zoals de komst van Philips naar Maarheeze in de jaren vijftig. Maar zoals Boonen opmerkt: “Toen kon groei nog informeel worden geregeld. Nu vraagt het om goed overleg en inspraak van alle betrokkenen.”

Bewoners willen zeggenschap

De dorpsbewoners van zowel Eersel als Maarheeze benadrukken het belang van inspraak. Ze vrezen dat een te snelle groei niet alleen de fysieke omgeving, maar ook de sociale structuur van hun dorpen zal veranderen. Het komende jaar zal in beide gemeenten duidelijk worden hoeveel woningen er daadwerkelijk worden gebouwd en hoe deze plannen vorm krijgen. Eén ding is zeker: de balans tussen economische groei en gemeenschapsgevoel wordt cruciaal.

Bron: nrc.nl