Woonminister Keijzer beslecht discussie: twee derde nieuwbouw blijft betaalbaar

Betaalbare woningen als harde eis

Tijdens de woontop in Nieuwegein heeft woonminister Mona Keijzer (BBB) samen met gemeenten, provincies en marktpartijen afspraken gemaakt om het woningtekort aan te pakken. Een opvallende uitkomst: twee derde van alle nieuwe woningen moet betaalbaar zijn voor lage- en middeninkomens, met ten minste 30% sociale huurwoningen. Hiermee is de discussie over betaalbare woningbouw volgens Keijzer definitief afgerond. “Als mensen zeggen dat het niet kan, dan verwijs ik naar de afspraken van 11 december. Het kan wel,” aldus de minister.

Toch ging aan de ondertekening een stevige discussie vooraf. Bouwers en beleggers hadden lange tijd bezwaar tegen deze eisen, omdat ze vrezen dat dergelijke projecten financieel niet rendabel zijn.

Overheden en marktpartijen trekken samen op

De gemaakte afspraken moeten de nieuwbouwproductie opvoeren naar 100.000 woningen per jaar. Dit doel wordt al jaren niet gehaald, en de verwachting is dat ook dit jaar het bouwtempo achterblijft. Door minder en eenvoudigere regels, intensievere samenwerking en versnelde bouwprocessen willen de partijen dit tij keren. Premier Dick Schoof benadrukte het belang van samenwerking: “Deze woontop laat zien hoe we dingen in Nederland doen: samen.”

Een opvallende afwezige tijdens de ondertekening was de Woonbond, die uit protest tegen te hoge huurstijgingen niet meedeed. Pensioenfondsen en verzekeraars waren eveneens terughoudend vanwege zorgen over rendement.

Financiële haken en ogen

Uit door het Rijk uitgevoerde haalbaarheidsstudies blijkt dat de betaalbaarheidseisen haalbaar zijn, mits gemeenten en het kabinet samen miljarden extra investeren. Gemeenten geven echter aan dat zij dat geld niet beschikbaar hebben, wat tot nieuwe onzekerheid leidt. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wil zich pas volledig committeren als het kabinet in de voorjaarsnota van 2026 met extra middelen over de brug komt.

Daarnaast blijkt uit studies dat bouwen voor hogere inkomens – vaak aangehaald als oplossing om doorstroom te bevorderen – niet werkt voor lage- en middeninkomens. Deze groepen worden het meest geraakt door de woningnood en profiteren niet van duurdere woningen, omdat zij simpelweg niet kunnen instromen.

Minder regels, snellere procedures

Een belangrijk onderdeel van de plannen is het vereenvoudigen van bouwregels. Het landelijke bouwbesluit wordt leidend, waardoor verschillen tussen gemeenten verdwijnen. Ook moeten processen zoals vergunningverlening en bouwplanning parallel worden uitgevoerd, wat de bouwtijd kan verkorten van tien naar zeven jaar. Verder worden de regels rond bouwen in de Schipholregio aangepast, wat ruimte biedt voor extra woningbouw zonder dat dit de luchthaven beperkt.

Hoog doel, vage planning

Ondanks de inspanningen blinkt het akkoord volgens critici uit in vaagheid. Zo blijft onduidelijk wanneer de bouwproductie van 100.000 woningen per jaar precies wordt gehaald. Kamerlid Merlien Welzijn van NSC is kritisch: “We hebben nu officieel een crisis bovenop een crisis.” Het akkoord biedt hoop, maar de daadwerkelijke uitwerking moet nog blijken.

Bron: fd.nl