Aankomende crisis op de huurwoningmarkt: politiek zoekt zondebokken

Over twee jaar wordt er in de politiek waarschijnlijk een crisisdebat gevoerd over de uitverkoop van de huurwoningmarkt. Als het zover komt, wijzen politici waarschijnlijk met beschuldigende vingers naar beleggers, projectontwikkelaars en banken. Toch moeten zij vooral naar hun eigen beleid kijken, stelt Maarten Donkers. De geschiedenis van falend beleid en misplaatste beloftes ligt aan de basis van de huidige woningmarktproblemen.

Het falen van politieke beloftes

Bescherming van burgers is een kernfunctie van de overheid, en Nederland doet het op dat vlak historisch gezien niet slecht. Toch voelen veel Nederlanders, vooral huurders, zich in de steek gelaten. Politici beloven telkens weer verbetering, maar het lukt ze niet om die waar te maken. Met elk mislukt plan groeit de frustratie onder de bevolking. Dit komt omdat de vraag naar woningen sneller stijgt dan het aanbod kan bijbenen. Ondanks deze realiteit worden keer op keer nieuwe beloftes gedaan die vaak niet haalbaar zijn, zoals de bouw van 1 miljoen woningen voor 2030.

Uitverkoop van sociale huurwoningen

De problemen op de huurwoningmarkt hebben diepe wortels, die teruggaan naar beslissingen in de jaren ’90 en het Woonakkoord van 2013. Door politieke keuzes, zoals de bruteringsoperatie en de verhuurdersheffing, zijn woningcorporaties jarenlang beperkt in hun mogelijkheden om sociale huurwoningen aan te bieden. Deze maatregelen werden vaak genomen om begrotingstekorten te dichten, in plaats van de bescherming van kwetsbare huurders voorop te stellen. Het waren keuzes die door partijen van zowel links als rechts werden ondersteund, zonder dat er sprake is van echte zelfreflectie over de gevolgen.

Valse oplossingen en stoere beloftes

De misstanden op de woningmarkt komen voort uit een opeenstapeling van onuitvoerbare beloftes en het ontkennen van structurele problemen. Hugo de Jonge is slechts de laatste in een lange rij woonministers die te maken krijgen met de gevolgen van jarenlang falend beleid. De Wet (on)betaalbare huur van de huidige minister wordt nu al als een mislukking bestempeld. Toch lijkt de politiek niet in staat tot echte verandering. Mona Keizer, met haar nieuwe belofte onder de naam ‘STOER’, stelt voor om onnodige regels te schrappen om zo de woningbouw te stimuleren. De vraag blijft echter of dit weer een uitstel van echte oplossingen is.

De vastgoedwereld houdt voorlopig zijn adem in, terwijl politici de tijd proberen te kopen met nieuwe plannen en beloftes die wellicht dezelfde weg opgaan als hun voorgangers.

Maarten Donkers is Adjunct Professor Real Estate bij Tias Business School en Hoofd Kennis & Sturing bij Rabo Real Estate Finance en docent bij Vastgoed Business School voor de opleiding Vastgoedmanagement en de opleiding Business Case voor Vastgoed en Projectontwikkeling.

Bron: vastgoedmarkt.nl