Bezwaarprocedures als verdienmodel voor omwonenden

Projectontwikkelaars krijgen steeds vaker te maken met omwonenden en organisaties die bezwaarprocedures gebruiken om financieel gewin te behalen. Deze partijen dienen bezwaren in tegen nieuwbouwprojecten en zijn bereid deze terug te trekken in ruil voor aanzienlijke geldbedragen, die kunnen oplopen tot wel 100.000 euro. Dit leidt tot een zorgwekkende ontwikkeling waarbij bouwprojecten langdurig worden vertraagd, met aanzienlijke kosten voor de ontwikkelaars als gevolg.

De gevolgen van langdurige procedures

Een bezwaarprocedure die wordt doorgezet tot aan de Raad van State kan een bouwproject jaren stilleggen. Voor ontwikkelaars, die vaak met geleend geld werken, brengt dit aanzienlijke financiële risico’s met zich mee. De kosten van stilstand, zoals rentebetalingen en het doorbetalen van personeel, kunnen flink oplopen. Hierdoor worden projectontwikkelaars soms gedwongen om schikkingen te treffen met bezwaarmakers, zelfs als deze schikkingen aanzienlijke bedragen vereisen. Dit pragmatisme is vaak noodzakelijk om verdere vertragingen te voorkomen en om de voortgang van projecten te waarborgen.

Geheimhouding en gebrek aan transparantie

Onderhandelingen over schikkingen vinden meestal achter gesloten deuren plaats, en betrokken partijen tekenen vaak geheimhoudingsverklaringen. Hierdoor blijft de omvang van het probleem onduidelijk en ontbreken specifieke cijfers over het aantal schikkingen dat in de sector plaatsvindt. Hoewel onderhandelingen en schikkingen deel uitmaken van het werk van projectontwikkelaars, baart de toenemende trend van financieel gemotiveerde bezwaarprocedures zorgen binnen de sector.

De reactie van de branchevereniging Neprom

De brancheorganisatie Neprom erkent de ernst van de situatie en heeft haar leden daarom voorzien van een handreiking over hoe om te gaan met bezwaarmakers die om financiële compensatie vragen. Neprom beschouwt deze ontwikkeling als zeer onwenselijk en benadrukt dat mensen het inspraakrecht niet mogen misbruiken om ontwikkelaars te chanteren. Hoewel de organisatie tegen het betalen van schikkingen is, toont zij wel begrip voor ontwikkelaars die, uit bedrijfseconomische overwegingen, besluiten om toch tot een schikking over te gaan om verdere vertragingen te voorkomen.

Wetten en regels rond bezwaarprocedures

Het Nederlandse rechtssysteem biedt burgers de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen bouwprojecten, zelfs als het bezwaar door de gemeente of de rechtbank is afgewezen. Deze mogelijkheid kan een bouwproject jarenlang vertragen, wat frustratie veroorzaakt bij ontwikkelaars en aspirant-kopers. Om deze problemen aan te pakken, heeft het kabinet maatregelen genomen om bezwaarprocedures met voorrang te behandelen en de bezwaarroute te verkorten. Toch is er kritiek op deze voorstellen, omdat ze de druk op het rechtssysteem verder zouden kunnen vergroten.

Oplossingen en suggesties vanuit de sector

Ontwikkelaars pleiten voor een strengere toetsing van bezwaarschriften voordat deze in behandeling worden genomen door de Raad van State, vergelijkbaar met het systeem in Duitsland. Daar beoordeelt een lagere rechter eerst of een bezwaar gegrond is voordat het wordt doorgestuurd naar een hogere rechter. Dit zou kunnen voorkomen dat kansloze bezwaarprocedures bouwprojecten onnodig vertragen. Daarnaast wordt gesuggereerd dat bezwaarmakers die bewust projecten vertragen, schadeplichtig moeten worden gesteld, en dat klachten die puur financieel gemotiveerd zijn, ongeldig verklaard moeten worden.

Bron: nrc.nl