Vergrijzing en toekomstige woonbehoeften

De vergrijzing van Nederland is een langzaam maar voorspelbaar proces. Ondanks deze voorspelbaarheid bereiden we ons nog onvoldoende voor op de gevolgen hiervan. De vraag rijst of de huidige bouwstrategie, gericht op rijtjeshuizen met tuintjes, wel toekomstbestendig is. Francesco Veenstra, Rijksbouwmeester sinds september 2021, en Madeline Buijs, hoofdeconoom bij vastgoedadviseur Colliers, vrezen beide dat we momenteel verkeerd bouwen en dat er een groot overschot aan rijtjeshuizen zal ontstaan.

Huishoudens en woningvoorraad

Volgens ABF Research zal het aantal huishoudens in Nederland tot 2038 toenemen van 8,4 miljoen naar 9,3 miljoen. De groei zal voor 70% bestaan uit alleenstaanden. Momenteel bestaat bijna 40% van de huishoudens uit één persoon, terwijl 63% van de bestaande 8,1 miljoen woningen eengezinswoningen zijn. De nieuwbouw sinds 2015 bestaat voor 56% uit eengezinswoningen, wat niet aansluit op de veranderende demografie.

Scheefgroei in woningbouw

Veenstra constateert dat als we eerder hadden gefocust op de bouw van kleinere appartementen in plaats van rijtjeshuizen, we het woningtekort hadden kunnen oplossen. Echter, de geplande uitbreidingen blijven voor een derde bestaan uit eengezinswoningen, wat niet aansluit op de behoefte van alleenstaande ouderen, de snelst groeiende bevolkingsgroep. Veel 55-plussers blijven in hun gezinswoning wonen omdat er geen aantrekkelijk alternatief is.

Ruimte-efficiëntie en doorstroming

Cees van Boven, bestuursvoorzitter van Woonzorg Nederland, benadrukt dat Nederlanders gemiddeld 53 vierkante meter per persoon hebben, terwijl dit elders in Europa 45 vierkante meter is. Dit inefficiënt ruimtegebruik en de focus op eengezinswoningen stagneert de doorstroming op de woningmarkt. Dit belemmert een steeds groter wordende groep mensen om een geschikt huis te vinden.

Gebrek aan seniorenwoningen

Voormalig woonminister Hugo de Jonge had de ambitie om 290.000 levensloopbestendige seniorenwoningen te bouwen tot 2030. Echter, de realisatie blijft achter bij deze ambitie. Volgens Buijs komt dit doordat het voor projectontwikkelaars financieel aantrekkelijker is om grotere grondgebonden woningen te bouwen, zeker in tijden van hoge rentes, dure grond en hoge bouwkosten.

Verhuisgedrag van ouderen

Onderzoeker Petra de Jong heeft aangetoond dat veel ouderen niet graag verhuizen, ondanks de bouw van nieuwe seniorenwoningen. Velen hebben lage woonlasten en zijn gehecht aan hun huis en sociale netwerk. Bovendien ervaren ouderen verhuizen vaak als een stap achteruit, terwijl ze alleen willen verhuizen naar iets wat echt beter is.

Kwaliteit van alternatieven

Veenstra benadrukt dat alternatieven van hoge kwaliteit moeten zijn om aantrekkelijk te zijn voor ouderen. Dit betekent dat ze niet moeten lijken op de vroegere seniorenwoningen met beperkte voorzieningen. De gezinsverdunning in wijken zorgt ervoor dat het aantal inwoners daalt, wat leidt tot sluiting van scholen en winkels. Door hogere dichtheid te creëren in binnensteden met meer appartementen, kunnen voorzieningen rendabel blijven en wordt de ruimte efficiënter benut.

Gevolgen voor de woningmarkt

Als er geen verandering komt in de bouwstrategie, zullen er in de toekomst krimpwijken ontstaan, waar veel mensen alleen wonen in te grote huizen. Dit probleem speelt niet alleen in landelijke gebieden, maar ook in steden door heel Nederland. Het is daarom cruciaal dat we nu beginnen met bouwen op basis van de verwachte demografische ontwikkelingen om toekomstige woonbehoeften beter te accommoderen.

Bron: fd.nl