Kabinet kan zorgen over ‘grote gaten’ in werkvoorraad niet wegnemen

Maatregelen om de woningbouwcrisis te bestrijden

De Nederlandse woningbouwsector bevindt zich in de diepste crisis sinds de kredietcrisis. Het demissionaire kabinet heeft aangekondigd maatregelen te nemen, maar deze lijken ontoereikend om de ernstige situatie aan te pakken. Koning Willem-Alexander benadrukte in zijn Troonrede de ernst van de woningcrisis en het feit dat een “fatsoenlijk huis” niet voor iedereen vanzelfsprekend is.

Beperkte impact van genomen maatregelen

Het kabinet heeft aangekondigd een startersfonds op te richten, waarmee nieuwe huizenkopers korting kunnen krijgen bij de aankoop van een nieuwbouwwoning. Het geleende geld hoeft pas te worden terugbetaald bij de verkoop van het huis. Daarnaast is de startbouwimpuls verhoogd van 250 miljoen naar 300 miljoen euro. Ondanks deze maatregelen lijkt de bouwsector weinig vertrouwen te hebben dat de woningbouwcrisis hiermee wordt opgelost.

Oorzaken van de woningbouwcrisis

De woningbouwcrisis begon na de Russische inval in Oekraïne en werd verergerd door stijgende rentetarieven, hoge inflatie, energieprijzen en materiaalkosten. Deze factoren leidden tot zorgen onder woningbouwregisseurs en waarschuwingen voor naderend onheil in september 2022.

Impact op de bouwsector

Architecten waren een van de eerste beroepsgroepen die de negatieve gevolgen ondervonden. Bijna een kwart van de architecten verwacht medewerkers te moeten ontslaan. Middelgrote en grote projectontwikkelaars zagen hun omzet vier opeenvolgende kwartalen dalen, met een daling van een derde in vergelijking met het voorgaande jaar in het tweede kwartaal van 2023. Dit is de sterkste terugval sinds de kredietcrisis. Belangrijke woningbouwers zoals BPD, BAM en Heijmans hebben aanzienlijk minder woningen verkocht, resulterend in financiële verliezen. Vastgoedontwikkelaar Certitudo ging failliet.

Toenemende zorgen voor de woningmarkt

Hoewel er enige opleving werd gezien in de markt voor nieuwbouwwoningen, voorspellen vergunningscijfers een sombere toekomst. In de eerste helft van dit jaar werden 17% minder vergunningen verleend voor nieuwbouwwoningen in vergelijking met het voorgaande jaar. Desirée Uitzetter, voorzitter van Neprom, waarschuwde dat de woningmarkt op een ramp afstevent, met grote ontslagen in de bouwsector en een toenemend tekort aan woningen.

Krimp in nieuwbouwproductie

Het Economisch Instituut voor de Bouw verwacht een afname van de nieuwbouwproductie met 6,5% dit jaar en 8% volgend jaar, terwijl er jaarlijks 100.000 nieuwe woningen nodig zijn om het tekort van 390.000 woningen in te lopen. Dit plaatst woningbouwers in een zorgwekkende situatie.

Voorstellen voor een doorbouwfonds

Sommige ontwikkelaars pleiten voor een doorbouwfonds waarbij de overheid belangrijke projecten financieel ondersteunt, vooral omdat niet alle ontwikkelaars over voldoende eigen vermogen beschikken om projecten te starten met een lager voorverkooppercentage. Hoewel het ministerie van Binnenlandse Zaken de haalbaarheid van een dergelijk fonds heeft onderzocht, heeft het kabinet tot op heden geen besluit genomen.

Focus op de huurmarkt

Het aantal vergunningen voor nieuw te bouwen huurhuizen neemt snel toe, en corporaties lijken actiever te worden in de nieuwbouwmarkt. Dit biedt enige hoop voor de huurmarkt, maar kan de bredere problemen in de bouwsector niet verhullen.

Bron: cobouw.nl